Reconsidering the Issues Regarding Validity of Arbitration Agreements Referring to Non-Existing Arbitral Institutions or Including Uncertain References to Arbitral Institutions and the Turkish Experience

Abstract

Milletlerarası tahkim tatbikatında, mevcut olmayan bir tahkim kurumunun yetkili kılındığı veya yetkilendirilen tahkim kurumunun belli olmadığı tahkim anlaşmalarına sıklıkla rastlanmaktadır. İçerdiği bu sorunlu hükümler, bu tür patolojik tahkim anlaşmalarının geçerliliğini tartışmaya açmaktadır. Tahkim anlaşmasında yapılan hatanın herhangi bir tereddüde yer vermeyecek şekilde yorum yoluyla giderilmesinin mümkün olduğu hallerde, tarafların tahkim iradesini mümkün mertebe ayakta tutacak ve tarafların meşru beklentilerini koruyacak biçimde, iyiniyet ilkesine uygun olarak yorum yapmak suretiyle problemin giderilmesi ideal bir çözümdür. Buna karşılık, tahkim anlaşmasında yer verilen tabirlerin yorumlanması sonucunda birden fazla tahkim kurumunun yetkili sayılabileceği görüldüğü takdirde, tahkim yeri hukukunun müsaade etmesi kaydıyla, ya kurumsal tahkime yönelik olan tahkim anlaşmasının ad hoc tahkime yönelik birtahkim anlaşmasına dönüştüğü kabul edilmeli ya da tahkim anlaşmasının geçersiz olduğuna karar verilmelidir. Tahkim anlaşmasında, yetkilendirilen tahkim kurumuna ilişkin patolojiye ek olarak, tahkim yeri de belli değilse, tahkim anlaşması icra kabiliyetinden yoksun ve geçersiz kabul edilmelidir. Türk mahkemelerinin yaklaşımı, bu üç anlayışa büyük ölçüde uygun görünmektedir ve tatmin edici olarak nitelendirilebilir, ancak bu tür tahkim anlaşmalarının geçerliliğinin uygulanacak hukuk belirlenmeksizin tayin edilmesi ve adalete erişim hakkının göz ardı edilmesi eleştirilmesi gereken yönlerdir.