SRG X Işın Gözlemevi: Büyük Veri

Abstract

Uzay teleskopları günümüz astronomisi için “kaliteli” veri toplamada artış sağlamıştır. Buna paralel olarak, yerden gözlemlerde de malzeme bilimindeki gelişmeler ölçüsünde yüksek teknoloji ve iyi çözünürlüklü odak düzlemi alıcılarla kaliteli veri alınması başarılmıştır.Yeni nesil yer ve gök gözlemleri birlikteliği ile küresel çapta kampanyalar da ayrıca veri alınmasında sürekliliği ve performans artışını getirmiştir.Tüm bunlarla beraber veri toplama araçlarının sayısının ve çeşitliliğinin artması ile birlikte verilerin arşivlenmesi, indirgeme ve işleme süreçlerindeki iş yükünde büyük artışlar olmuştur.Bu süreçlerde disiplinler arası işbirliği ile veriler enformatik hale dönüştürülmekte ve sanal gözlemevleri kurulmaktadır.Sağlanan “büyük veri” ile akıllı uygulamalara da gidilmiştir.Bilgisayar teknolojisindeki ilerlemeler, yeni depolama kapasitelerinin çok büyümesi, astronomik verilerin çeşitliliği ve organizasyonu astronomiye iki yeni çalışma alanının ilavesine neden olmuştur.Özellikle veri madenciliği, makine öğrenmesi ve yapay zeka uygulamaları, astronomi çalışmalarında kullanılmaya başlanmıştır.Bu sayede evrendeki pek çok astronomik olayı çözmede ilerleme sağlanmaktadır.Kısa bildirimizde SRG X-ışın uydusuna yararlı olabilecek “Astroistatistik” ve “Astroinformatik” konularını özet olarak veriyoruz.Özellikle 20"× 20" alan içerisinde gönderilecek SRG kaynakların yerlerinin belirlenmesi yakın gelecekte önem arz etmektedir.