Current training and certification of intensive care nurses in Turkey

Abstract

Günümüzde Türkiye’de Yoğun Bakım Hemşirelerinin Eğitim ve Sertifikasyonu

Meral Madenoğlu Kıvanç1 Gülbahar Keskin 2

1-2. İstanbul üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültwesi

Amaç: Türkiye’de yoğun bakım hemşireliği (YBH) eğitimi hakkında bilgilendirme yapmak.

Giriş: YBH eğitiminin temel amacı, bilimselliğe ve kanıta dayalı kaliteli bir hemşirelik bakımı sağlamaktır. Ülkemizde, yoğun bakım ünitesinde (YBÜ) bulunan hemşirelerin önceleri kendi aralarındaki bilgi paylaşımı ile başlayan nonformal eğitim çalışmaları, 1975 yıllarında formal eğitim çalışmalarına dönmüştür. YBH’nin eğitimi önceleri hizmet içi eğitim, süreli yayımların izlenmesi, kongre ve sempozyumlara katılım ile sağlanırken 1980’lerden itibaren mesleki organizasyon ve kuruluşların düzenlediği kurslar, üniversitelerde lisans ve lisans üstü programları, e-öğrenme ile sürekli yapılmaktadır.

Mezuniyet sonrası YBÜ’de çalışacakların YBH’ne yönelik eğitim programlarına katılması hastaların kaliteli bakımı açısından önemlidir. Yapılan bir çalışmada Türkiye’de 83 hemşirelik okulun 8’inde YBH’liği dersi verildiği görülmüştür. YBH’de ders veren hemşirelik okulların haftalık 2-3 saat teorik verdiği anlaşılmaktadır. İç hastalıkları ve cerrahi hastalıkları hemşireliği dersi kapsamında az sayıda öğrenciye YBÜ’de uygulama olanağı sağlandığı belirlenmiştir. Ayrıca bazı hemşirelik fakülteleri, YBH’liği alanında yüksek lisans programlarına da yer vermeye başlamıştır.

YBH’liği sertifika programı ülkemizde 2002 yılından itibaren Sağlık Bakanlığı’nın (SB) “Yoğun Bakım Ünitelerinde Görev Yapan Sağlık Personelinin Eğitimine ve Sertifikalandırmasına Dair Yönerge” kapsamında yürütülmektedir. SB’nın 2007 yılındaki genelgede ise ülkemizde mevcut YBÜ’nin iyileştirilmesi için yeniden yapılandırılması amaçlanmış olup YBÜ’nin büyüklüğü, çalışanları ve teknolojik imkânları hizmet verdikleri hastane ve bölgenin şartlarına göre ayarlanması açısından çeşitli esaslar yayımlanmıştır (1). SB’nın 2014 yılında yayımladığı yönetmeliğe göre sertifika eğitimin standartları açıklanmış ve SB’nın tescili ile standartlara uygun üçüncü düzey YBÜ olan her kurumun bu alanda sertifika eğitimi yapabileceği ve kurumun öngördüğü zamanlarda eğitimi tekrarlayabileceği açıklanmıştır (2).

Sonuç: Türkiye’de hemşirelerin YBÜ’de çalışabilmesi için lisans mezunu olması, bir yıl benzer bölümde çalışması ve SB’dan tescilli YBH sertifikasına sahip olması gerekmektedir. Yapılan sertifika eğitimleri, hem hasta hem de çalışan güvenliği açısından önemli olmaktadır.

Kaynaklar

1- Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 13.08.2007 tarih ve 17086 sayılı

Yoğun Bakım Standartları Genelgesi.

2- Sağlık Bakanlığı 04.02.2014 tarih ve 28903 sayılı Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği.