Sigara İçiminin Ateroskleroz’a Olan Etkilerinin Araştırılması

Abstract

Sigara, başta solunum sistemi olmak üzere birçok organ kanserlerine ve ateroskleroza bağlı değişik organlarda hastalıklara yol açmaktadır. Sigara, içindeki insektisitler, toksik maddeler, bazı eser elementlerin direk etkisi ve yol açtığı metabolik, biyokimyasal bozukluklarla aterosklerozu hızlandırmaktadır. Sigaranın yol açtığı oksidatif stres ateroskleroz gelişiminde önemli rol almaktadır. Oksidatif strese bağlı radikal oksitatif ürünler antioksidan enzimlerin kullanımı arttırarak azalmasına yol açmaktadır. Bu enzimlerin azalmasının damar duvarındaki mitokondrial DNA harabiyetine ilişkisinin ateroskleroz ve organ hasarlarıyla önemli rol aldığı düşünülmektedir. Çalışmaya, yaş aralığı 18-55 yıl, vücut kitle indeksi (VKİ) 18,5-35 kg/m² arası olan 200 sigara içen 75 içmeyen toplam 275 sağlıklı erkek alınmıştır. Sigara içen ve içmeyen gruplar kendi aralarında laboratuar kan sonuçları olarak karşılaştırma sonucunda açlık kan şekeri (AKŞ) (P=0,003), Albumin (P=0,02), Kreatin (P=0,02) ve Demir (P=0,021) sonuçları istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Sigara içmeyen (grup 1), <10 yıl (grup2), 10-19 yıl (grup3) ve =>20-30 yıl (grup 4) sigara içenler olarak ayrılmış olan 4 grup arasında karşılaştırmalar yapıldı. AKŞ (P=0,01), Total Kolestrol (P=0,019), Fibrinojen (P=0,000), HsCRP (P=0,002) ve Demir (P=0,013) parametreleri arasında grupların kendi aralarında yapılmış olan karşılaştırmalarda bu parametreler istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Tam kan sayımı verileri sigara içen ve içmeyen şeklinde karşılaştırıldı. Lökosit (P=0,000) ve ortalama eritrosit volümü (P=0,000) sonuçlarına istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulundu. Tam kan sayım verileri yine sigara içim yıllarına göre 4 ayrı grupta incelendiğinde, yine Lökosit sayısı (P=0,000) ve ortalama eritrosit volümlerinde (P=0,000) grupların kendi içlerinde karşılaştırılmaları sonucu istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde edildi. Sigara içen ve içmeyen gruplar bakır düzeyleri olarak incelendiğinde her iki grup arasında istatistik bir farklılık bulundu (P=0,047). Çalışmaya alınan tüm gruplarda ACE gen polimorfizminde yapılan frekans analizlerinde bir anlamlılık bulunamadı. Çalışmamız sonucunda sağlık sorunu tanımlamayan, bilinen kronik hastalığı olmayan, ilaç kullanmayan erkeklerde sigaranın sistemik ve vasküler bozukluklara sebep olduğunu, bu bozulmanın kısa süre ve yoğunlukta sigara içimiyle anlamlı oranda tespit edilemediğini, orta süre ve yoğunlukta sigara içimiyle hasarın ortaya çıkmaya başladığını, uzun süre ve yoğunlukta hasarın belirgin şekilde saptandığını ortaya koymuştur.