Turkish Alawite’s Understanding Of The Qur’an

Abstract

Alevilik, Türk inanç anlayışı içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Tarih içerisinde olduğu gibi bugün de Türkiye’nin önemli bir olgusu durumundadır. Buna rağmen Alevilerin din anlayışlarının, tarafsız bir şekilde yeteri kadar bilimsel çalışmalara konu edilmediği kanaatindeyiz. Onların Kur’an anlayışı da ciddi araştırmalarla ortaya konamamıştır. Bu sunumda, Türkiye’de yaşayan Alevilerin Kur’an anlayışı değerlendirilecektir. Aleviler üzerinde yapılan bazı inanç merkezli çalışmalar, onların bu noktada homojen bir yapı sergilemediklerini göstermektedir. Aşırı Marksist anlayıştan, İran’daki Kur’an’a dayalı şii anlayışa kadar geniş bir yelpaze içerisinde yer aldıkları görülmektedir. Doğal olarak bunların Kur’an anlayışları arasında da farklar olacaktır. Alevilerin Kur’an’a kutsal bir kitap olarak büyük değer verdikleri görülür. Bu konuda Sünni anlayışla aralarında pek fark yoktur. Ancak detay konularda iki anlayış arasında ciddi farklar kendini göstermektedir. Aleviler Kur’an’ın nüzul süreci konusunda Sünnilerle paralel düşüncelere sahip olmakla beraber, kitaplaşma süreci ve günümüze intikali hususunda Kur’an’a bazı müdahalelerin yapıldığını iddia etmektedirler. Alevilerin Kur’an’ı Arapça aslından okuyamadıkları ve muhtevası hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadıkları görülmektedir. Bu konulardaki yüzeysel bilgileri, yazılı kaynaklara değil, geleneksel dede rivayetlerine dayanmaktadır. Kur’an’ın yorumunda Batınî bir anlayışı tercih eden Aleviler, yorumda akıl ve mantığı esas almaktadırlar. Onlara göre akıl önce gelir ve Kur’an’a akılla yaklaşmak gerekir. Burada sözü edilen bu ve benzeri hususlar sunumda ele alınmaktadır.