Türkiye’de Ebelerin Yapmış Oldukları Kanıta Dayalı Uygulamalar: Sistematik Bir İnceleme

Abstract

Amaç: Prenatal, doğum ve postnatal dönemde gebe, anne, yeni doğana ebe tarafından verilecek takip ve bakımların kanıta dayalı olması hem bakım verenler hem de bakım alanlar açısından oldukça olumlu sonuçlar vermektedir. Amacımız Türkiye’de prenatal, doğum ve postana dönemde ebelerin yaptıkları kanıta dayalı uygulamaları sistematik bir şekilde inceleyerek ebelerin kanıta dayalı uygulamalar konusundaki araştırma sonuçlarını ortaya koymaktır. Gereç ve Yöntemler: Sistematik incelemenin evrenini “Google Akademik” veri tabanında “ebelikte kanıta dayalı uygulamalar” anahtar kelimeleriyle taranmış ve 2000–2015 tarihlerinde yayınlanmış, patentler ve alıntılar çıkartıldıktan sonra toplam 493 makale oluşturdu. Bu makalelerden; araştırma kriterlerine uyan ve Türkiye’de, prenatal, doğum ve postana dönemde ebelerin yaptıkları üç kanıta dayalı araştırma incelemenin örneklemini oluşturdu. Bulgular: Gökduman ve arkadaşı (2010), annelerin doğumdan sonra ilk altı ayda anne sütünü arttırmaya yönelik bitkisel çay kullanma konusunda dörtte birinin eğitim aldığını ve bitkisel çay kullananların %57’si kullandıkları çayın süt miktarını artırdığını belirtmiştir. Gökduman ve arkadaşı (2013), 0-6 aylık bebeği olan annelerin, anne sütünü artırmaya yönelik geleneksel uygulamaları yapanların %52.1 eğitim almış ve %47.9’unun geleneksel uygulamaları yaptığını saptanmış. Bilgin ve arkadaşı (2016), postpartum dönemde uterus masajı uygulananların postpartum ağrı şiddetini daha az algıladığını belirtmiştir. Sonuç: Gebe, yenidoğan ve anne için çok hassas olan bu dönemlerde bakım verici rolünde olan ebelerin kanıta dayalı yaptıkları araştırmalar sayı olarak yetersiz bulunmasına rağmen, incelenen araştırmalarda kanıta dayalı uygulamaların yenidoğan ve anne bakımına olumlu etkisinin olduğu saptandı. Ebelerin yaptıkları kanıta dayalı uygulamaların arttırılması için gerek klinik alanda çalışan, gerekse ebelik bölümünde yüksek lisans doktora yapan ebelerin bu konularda araştırma yaparak uygulamaya aktarılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Ebelik, Kanıta dayalı uygulamalar, Prenatal, Doğum, Postnatal