Farklı Jeofizik Çalışmaların Birlikte Kullanımı ile Büyükçekmece Körfezinin Deprem-Zemin Etkileşiminin Kestirilmesi

Abstract

Depremler nedeniyle meydana gelen hasarın birçok farklı nedeni vardır. Ülkemiz özelinde meydana gelen

depremlerde bu nedenlerin en önemlileri arasında yerel zemin etkisi, sıvılaşma, sıvılaşmaya bağlı oturma ve heyelanlar

ilksel nedenler olarak öncelikle ortaya çıkmaktadır. Farklı zemin problemlerinin çözümünde ise farklı mühendislik

çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Farklı Jeofizik çalışmalar ile elde edilen farklı parametreler ise bu problemlerin

çözümünde kolaylıklar sağlamaktadır. 17 Ağustos 1999 İzmit depremi sırasında İstanbul-Avcılar ve Büyükçekmece

ilçelerinde can kayıpları ve yapısal hasarlar meydana gelmiştir. Büyükçekmece ilçesi farklı jeolojik özellik ve zemin

problemleri ile birçok mühendislik problemi içinde barından bir yerleşim alanı konumundadır. Büyükçekmece Körfezinde

doğusunda bulunan yapılar daha çok heyelan sorunu ile karşı karşıya iken, ilçenin merkezinde sıvılaşma ve buna bağlı

oturmalar yapılan hesaplamalarda dikkati çekmektedir. Ayrıca körfezin kuzeyinde bulunan Büyükçekmece Gölünün her iki

yakasında farklı jeolojik birimler (İstanbul Zonu-Istranca Masifi) yüzeylenmektedir. Bu bilgide bize bölgede bu birimleri

kesebilecek fay zonlarının mevcut olabileceği ve körfezin her iki yakasında farklı sediman kalınlıklarının olabileceğini

gösterebilmektedir. Sediman kalınlık bilgisi ile birlikte bölgedeki anakaya derinliğine bağlı basen yapılarının olabileceğini

düşündürmektedir. Bu bilgi ise “site effect” olarak bilinen yerel zemin etkisi ve bu etkiye bağlı zemin

büyütmesi/rezonans durumunun oluşabileceğini düşündürmektedir. Tüm bu problemlerin varlığının belirlenmesi amacıyla

çalışma alanında bütünleşik jeofizik çalışmalar (mikrotremor, sismik kırılma, yüzey dalgaları analizi (MASW-MAM), sismik

yansıma, düşey elektrik sondajı, yer radarı ölçümler) yapılmıştır. Elde edilen jeofiziksel parametreler/bilgiler kullanılarak

çalışma alanında yukarı sözü edilen problemlerin varlığı araştırılmış ve çözülmüştür