Yenikapı (İstanbul) yakın kıyı deniz taban yapıları ve dinamikleri

Abstract

Şelf alanlarındaki deniz taban yapılarından birisi olan kum sırtları bazı durumlarda gemi trafiğine risk oluşturabilirken, balık türleri için besin yerleri oluşturabilir, ekonomik olarak işletilebilir çakıl ve kum rezervlerine sahip olabilirler. Diğer taraftan dalga ve akıntıların girişim ve kırılımını gerçekleştirerek kıyıların korunumunda ve şekillenmesinde belirleyici rol oynarlar. Kıyıya yakın olan yapılar kumsalların stabilize edilmesinde belirleyicidir. Dolayısı ile kum yapılarının oluşum ve gelişim safhalarının belirlenmesi, akıntı, dalga ve kıyı çizgisiyle etkileşiminin anlaşılması çevre problemlerinin analiz ve çözümü açısından önemlidir. Bu çalışmada farklı tarih ve seferlerde toplanan sismik veriler kullanılarak İstanbul güney şelf sahasında belirlenen kum sırtının morfolojik özellikleri belirlenmiş, batimetrik ve hidrografik veriler ışığında oluşum dinamikleri değerlendirilmiştir. Batıda Bakırköy sahili açıklarından başlıyarak Yenikapı sahiline kadar devam eden yapının doğuya doğru giderek genişlemesi, İstanbul Boğazı akış dinamikleri, dalga durumu ve kıyı akıntıları ile ilişkilendirilmiştir. Mevcut sismik verilerin düşey çözünürlük sınırları içinde kum sırtını örten bir birimin gözlenmemesi, yapının güncel olarak da aktifliğini göstermiştir.