Endülüs’te Bir İlim ve Kültür Şehrinin Doğuşu: Gırnata Örneği
Özet
Normal
0
false
false
false
EN-US
JA
AR-SA
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:Cambria;
mso-ascii-font-family:Cambria;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Cambria;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
Bu
makalede V/XI. yüzyıla kadar Endülüs kaynaklarında bir şehir olarak adına
rastlanmayan Gırnata’nın (Granada) Endülüs Emevî Devleti’nin yıkılış yılları
ile başlayan ve Mülûkü’t-tavâif dönemi boyunca devam eden şehirleşme süreci
ilmî faaliyetler merkezinde ele alınmaktadır. Endülüs’te İslâm hakimiyetinin en
uzun sürdüğü şehir olan Gırnata’nın fetihten V/XI. yüzyıla kadarki dönemde
idarî açıdan İlbîre’ye (Elvira) bağlı ve kaynaklarda adı ancak birkaç yerde geçen
küçük bir yerleşim birimi olduğu görülür. Gırnata’da şehirleşme, V/XI. yüzyılın
ilk çeyreğinde, Endülüs Emevî Devleti’nin yıkılış sürecinde öne çıkan Berberî
ailelerden biri olan Zîrîler’in, kısa bir süre önce yerleştikleri İlbîre’den
ayrılarak buraya yerleşmeleriyle başlamıştır. Gırnata’nın değişen idarî ve
siyasî konumu şehirde sürdürülen ilmî faaliyetlere de yansımıştır. Gırnata’da Mülûkü’t-tavâif
dönemine kadar kayda değer herhangi bir ilmî faaliyete rastlanmazken, bahsi
geçen dönemde Zîrîler’in idaresi altında canlı bir ilmî hareketlilik
başlamıştır. Bu dönemde Gırnatalı öğrencilerin Endülüs içinde ve dışına
gerçekleştirdikleri rihleler yoluyla Gırnata’ya
zengin bir ilmî birikim taşınmış ve Gırnatalı ulema aileleri ortaya çıkmıştır. Zîrîler’in
idaresi altında Gırnata, V/XI. asır başlarında İlbîre’den aldığı göç sonucu ve
aynı yıllarda Kurtuba’da yaşanan sosyal problemler sebebiyle buradan ayrılan
çok sayıda ilim adamının yerleştikleri şehirlerden biri haline gelmiş ve
süratle bir ilim merkezi olma yoluna girmiştir.
Koleksiyonlar
- Makale [92796]