Hadislerin İntikal Süreci

Abstract

Hadislerin Hz. Peygamber’den duyulduğu şekliyle daha sonraki nesillere nakledilmesi hadis alimlerinin en önemli hedefleri arasında olmuştur. Hadis ilmi de bu hedefi gerçekleştirmek için bazı kurallar koymuş ve kaynaklarda yer alan hadislerin Hz. Peygamber’in ifadelerini yansıtıp yansıtmadığını araştırmıştır. Bunun için uygulanan ve muteber kabul edilen yollardan biri de isnad ilmi olup, kaynağından esere kadar hadisi rivayet eden ravileri araştırmış ve ravilerin güvenilirlik ve birbirleriyle hocatalebe ilişkisini araştırarak rivayetlerin mevsukiyetini tesbit etmeye çalışmıştır.Sadece isnad ilmiyle bir hadisin Hz. Peygamber’in ağzından çıktığı haliyle, günümüze ulaşan bir eserdeki rivayetinin uyumluluk ve farklılık açısından tespiti teknikmanada mümkün olmasa da bu sistemin uygulamadaki sonuçlarını test etme imkanına sahip bulunmaktayız. Zira ilk dönem eserleri ile rivayet asrında telif edilen sonraki dönem eserlerinin elimizde bulunması ve bu kaynaklardaki rivayetlerin mukayese imkanının olması günümüze eser ulaşmayan hicri birinci asırdaki rivayet sistemi hakkında fikir verecektir. Yani bu çalışma, elimizdekilerden hareketle elimizde olmayanlar hakkında bilgi sahibi olarak hadis rivayet sisteminin bilgi aktarımındaki güvenilirliğini anlama gayretidir. Bir başka ifade ile rivayet esnasında uygulanan isnad yönteminin metin tahlili ile sağlamasını yapmaktır.