Molla Hüsrev’in Belâgat İlimlerine Dair Hâşiye ale’l-Mutavvel Adlı Eseri

Abstract

Özet

Fatih Sultan Mehmed’in “zaman??n Ebû Hanîfesi” diyerek vezirlerine kar????

iftihar etti??i ??eyhülislâm Molla Hüsrev, daha çok f??????h ve usûl-i f??kh

alanlar??ndaki eserleriyle tan??nm????????r. Ancak onun tefsir ba??ta olmak üzere,

kelâm, mant??k ve belâgat ilimlerine dair çal????malar?? da vard??r. Molla Hüsrev’in

belâgat ilimlerine dair çal????malar??????n en hacimlisi ve en çok tan??nm??????, Hâ??iye

ale’l-Mutavvel adl?? eseridir. Bu eser, Kazvînî (ö. 739/1338) taraf??ndan Sekkâkî’ye

(ö. 626/1229) ait Miftâhu’l-Ulûm adl?? eserin belâgate dair olan üçüncü k??sm??

özetlenerek meydana getirilen Telhîsu’l-Miftâh adl?? metne Teftâzânî’nin (ö.

792/1390) yazd?????? iki ??erhten uzunu olan el-Mutavvel üzerine yap??lm???? bir

ha??iye çal????mas??????r. Molla Hüsrev’in el-Mutavvel’i bizzat Teftâzânî’nin önde

gelen ö??rencilerinden olan Burhaneddîn Haydar el-Herevî’den (ö. 821-

830/1418-1426 aras??) okumu?? olmas??, onun Hâ??iye’sine ayr?? bir önem

kazand??rmaktad??r.

Tebli??imizde önce Molla Hüsrev’in belâgate dair olan di??er eserlerini

????saca tan??tacak, ard??ndan Hâ??iye ale’l-Mutavvel’i; ad??, Molla Hüsrev’e aidiyeti,

nüshalar??, ba???? ve sonu, yaz???????? tarihi ve sebebi, muhtevas??, metot ve üslubu,

kaynaklar??, önemi gibi çe??itli aç??lardan tahlil etmeye çal????aca????z.