İklim Göçmenliği Sorununun Hukuki Boyutu

Abstract

İklim değişikliğinin tetiklediği uzun vadeli çevresel bozulmalar ile doğal ve insan kaynaklı afetler sonucunda ortaya çıkan iklim göçmenliği sorunu, yarattığı olumsuz etkiler itibariyle küresel ölçekte bir mücadelenin yürütülmesini gerekli kılmaktadır. Ağırlıkla ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel etkileri çerçevesinde ele alınan iklim göçmenliği sorununa karşı ciddi bir mücadelenin yürütülmesi; sorunun diğer yönlerinin yanı sıra özellikle hukuki boyutuyla da incelenmesini gerektirmektedir. İklim göçmenliği sorununun hukuki boyutunun tespiti öncelikle meselenin somut özelliklerinin ele alınmasını gerektirmekte, buna bağlı olarak iklim göçmenliğine neden olan etkenler ve iklim göçmenliğinin doğurduğu olumsuz sonuçların çalışmamız kapsamında tanıtılması hedeflenmektedir. Belirtilen bu hedef doğrultusunda, dünyanın çeşitli bölgelerinde gerçekleşen ve göç hareketlerini tetikleyen iklim değişikliği kaynaklı afetler örneklendirilecek ve iklim değişikliğinin önlenmesine yönelik hukuki düzenlemelerde iklim göçmenliğinin ne şekilde ele alındığı ortaya konulacaktır. İklim göçmenliği sorununun somut özellikleri çerçevesinde tanıtılmasının ardından; yürütülecek mücadelenin hukuki boyutunun tespiti adına, yürürlükte bulunan uluslararası koruma hukuku kaynakları incelenecektir. Çalışmamız kapsamında ele alınan ulusal ve uluslararası nitelikteki hukuki düzenlemelerde iklim göçmenlerine yönelik herhangi bir koruma imkânı tanınmamakta, daha açık bir ifadeyle, uluslararası kamuoyu tarafından iklim göçmenliği sorununa karşı kayıtsız kalınmaktadır. Devletlerin ve uluslararası kamuoyunun iklim göçmenliği sorununa ilişkin bu kayıtsız tutumu, iklim göçmenliği sorununa yönelik farkındalık yaratılmasını ve bu çerçevede yürütülmesi gereken hukuki mücadeleye hizmet edecek uluslararası nitelikte düzenlemeler yapılmasını gerekli kılmaktadır. Çalışmamız kapsamında, insanlığın geleceğini tehdit eden iklim göçmenliği sorununa karşı yürütülecek hukuki mücadelenin şekline ilişkin önerilerde bulunulmakta; öncelikle iklim göçmenlerine hukuki koruma sağlanmasına hizmet edecek bir uluslararası anlaşmanın yapılması ve yapılacak bu anlaşma vasıtasıyla devletlerin iklim göçmenliği sorununa ilişkin yükümlülüklerinin belirlenmesi ile iklim göçmenlerinin korunmasına ilişkin koordinasyon ve denetimi sağlayacak uluslararası kuruluşların oluşturulması gerektiği ifade edilmektedir.