TanDEM-X12m Sayısal Yükselti Verisine Dayalı Toprak Erozyonu Tespiti (Rusle)

Abstract

Toprak dünya üzerinde en önemli doğal kaynaklardan biridir. Son elli yıl içerisinde toprağın degradasyonunu belirleme adına dünya çapında yoğun bir çaba sarf edilmektedir. Bu çalışma da Karadağ’ın (Fethiye) güneyinde Akçay Havzası’nda RUSLE yöntemi ile toprak kaybını hesaplayan ve Sayısal Yükselti Modeli (SYM) verilerini yöntem kapsamında karşılaştıran bir bakış açısı ortaya koymaktadır. RUSLE yöntemi, topoğrafik (LS), iklimsel (R), bitki örtüsü (C), toprak erodobilite (K), toprak koruma yöntemleri (P) gibi parametreleri esas alarak çalışma Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla alanda meydana gelen toprak kaybını tespit edebilmektedir. Akçay Havzası’nda toprak kaybını elde edebilmek adına, TanDEM-X12m SYM verisi kullanılmıştır, ALOS12.5m ve SRTM30m SYM verileri ile de karşılaştırılmıştır. Toprak kaybının alansal dağılımı, eğim dereceleri (r=0.62) ve R faktör ile pozitif bir ilişkiye sahiptir. Akçay Havzası’nda güneyden kuzeye kısa mesafede (15 km) yükselti arttıkça, yağış ve akış bununla beraber artmaktadır. Akçay Havzası dar ve derince yarılmış V şekilli vadilerle karakterize olmaktadır ve bu durum sonucunda, LS faktörün kısa mesafede artması, erozyonu hazırlayıcı en önemli faktör olduğunu göstermektedir. Yapılan bu çalışmayla beraber, TanDEM-X12m SYM verisinden üretilen sonuçlara göre çalışma alanında ortalama 28 ton ha-1 yıl-1 toprak kaybı meydana geldiği tespit edilmiştir.