Yoncatepe (Van) Arkeolojik Sahası ve Onun Yakın Çevresi İçin CBS ve UA Teknolojileri ile Paleo-Landuse Analizi

Abstract

Van ilinin 12 km güneydogusundaki Yoncatepe Sarayı/Kalesi ve yasam çevresi, Urartu uygarlıgının refah düzeyi çok yüksek olan önemli merkezlerinden biridir. Urartuların bu refah seviyesine ulasmalarında, onların araziden faydalanma yöntemlerinin belirlenmesi bu çalısmanın hedefi olmustur. Her ne kadar arkeolojik bileseni olmasına karsın, bu arastırmanın temel kapsamı; sahaya ait cografi özelliklerin C.B.S ve UA teknolojileri ile analiz edilmesi yaklasımıyla olusturulmustur.

Genel özellikleri, günümüz kosulları ile önemli farklılık göstermedigi kabul edilerek, arastırma sahasının jeomorfolojik özellikleri, hidrografik özellikleri, toprak özellikleri ile bir kültürel birikimi yansıtan güncel arazi kullanım özellikleri analizde kullanılan cografi parametreler olmustur.

Sahaya ait 1/25 000 ölçekli topografya haritası, Landsat ETM+ 2000 uydu görüntüsü ArcGIS 9.1 ve ERDAS Imagine 8.7 yazılımları kullanılarak veritabanı hazırlanıp, analiz edilmistir. Sonuç asamasında; Cografi parametrelere ait analiz sonuçları, M.Ö. Birinci 1000 yıl Yoncatepe Sarayı/Kalesi ve yakın çevresi Urartu dönemi arazi kullanım özelliklerinin açıklamada somut veriler olarak kullanılarak, sahanın Urartu dönemi arazi kullanımı haritası hazırlanmıstır. Analiz sonuçları, Urartuların araziden faydalanma yeteneklerinin çok yüksek oldugunu, Yonca Tepe (2051 m) ve yakın çevresinin jeomorfolojik, hidrografik, toprak gibi fiziki cografya özelliklerini kullanmadaki ustalıkları sayesinde bir hidrolik krallıgı kurarak, sulamalı tarımı basarı ile uyguladıkları, arazinin egim ve bakı gibi jeomorfolojik özelliklerini dogru degerlendirerek saglıklı görülebilirlik ve stratejik avantajlarına sahip yer seçimleri yaptıklarını göstermistir.