YÜKSEK ENERJİLİ FOTON HUZMELERİ İÇİN 'WEDGE' FAKTÖRLERİNİN DERİNLİK VE ALAN BAĞIMLILIKLARININ ARAŞTIRILMASI

Abstract

'Wedge' filtreler radyoterapide doz dağılımlarını değiştirmek, doku eksikliğini kompanse etmek ve hedef volümde homojen doz dağılımı elde etmek için kullanılır. Bu filtrelerin primer fotonların saçılımına neden olması, orijinal foton enerji spektrumunu değiştirmektedir. Bu nedenle, klinik doz hesaplamasında 'wedge' faktörünün derinlik ve alan bağımlılığını göz önünde bulundurmak gerekir. Bu çalışmada, 15°-60°'lik pirinç ve tungsten 'wedge' filtreleri içeren Co-60 gama-ışını ve 4, 6 ve 15 MV X-ışınlarında 'wedge' faktörlerinin, alan boyutu ve fantom derinliğinin bir fonksiyonu olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Co-60 ile 4 MV X-ışınlarında, açıları 15°-60° arasında değişen standart 'wedge' filtreler, 6 MV ve 15 MV X-ışınlarında ise 60°'lik tek 'wedge' filtre kullanılmıştır. 'Wedge'li değerler aynı koşullardaki açık alan değerlerine oranlanarak 'wedge' faktörleri bulunmuştur. Alan ve derinlik bağımlılığını araştırmak için rölatif 'wedge' faktörleri (RWF) incelenmiştir. 15° ve 30°'lik 'wedge' filtreleri için, Co-60, 4-, 6-, ve 15 MV enerjilerde 'wedge' faktörlerinin alan boyutuna bağımlılığı sırasıyla %2.4, %4, %2, %2'dir. Co-60 ve 4 MV X-ışınları için, 'wedge' faktörleri büyük 'wedge' açısı için %5'e kadar değişim göstermektedir. 'Wedge' faktörünün derinlikle değişimi 4 ve 6 MV foton enerjileri için kalın 'wedge'lerde sırasıyla %7 ve %3'tür. Co-60 ve 4 MV X-ışınları için, referans şartlarda ölçülmüş tek bir 'wedge' faktörünün kullanımıyla, 45° ve 60°'lik 'wedge' filtreler için 15x15 ve daha büyük alanlarda %7 ve %5'e varan farklar bulunmuştur. Bu sonuçlardan, büyük derinlik ve 30°'den daha büyük 'wedge' açısı ile doz hesaplamalarında, derinliğe normalize RWFD ve alana normalize RWFA'yı kullanmanın, tedavi planlamasında en iyi yaklaşım olduğu görülmektedir. 'Wedge' faktörü, elektron bulaşmasının etkisi nedeniyle fantomda maksimum doz derinliği yerine referans derinlikte ölçülmelidir.