Kültür Gökkuşağı Alabalıklarında (O. mykiss W. 1792)V. anguillarum'un Teşhisi

Abstract

Gökkuşağı alabalığının (Oncorhynchus mykiss) üretim miktarını kısıtlayan en önemli faktörlerden biri, patojen bakterilerden kaynaklanan hastalık problemleridir. Vibriosis, denizel organizmaların temel hastalıklarından biri olmakla birlikte son yıllarda tatlı su balıklarında da görülmeye başlayan, balıklarda genel hemorajik septisemi ile seyreden ve yüksek mortaliteye neden olan önemli bir hastalıktır.

Bu çalışma, Muğla ili Fethiye bölgesinde bulunan iki farklı gökkuşağı alabalığı işletmesinde yaz aylarında kayıplara neden olan hastalığın etkeninin bakteriyolojik ve histolojik yöntemler kullanılarak teşhis edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Çeşitli hastalık belirtileri gösteren ve ağırlıkları 2-220 g aralığında değişen toplam 11 adet kültür gökkuşağı alabalığı örneğinin karaciğer, böbrek ve dalak gibi iç organlarından TSA besiyerine yapılan bakteriyolojik ekimler yapılmıştır. İzole edilen koloniler saflaştırılmış ve rutin bakteriyolojik yöntemler ile fenotipik ve biyokimyasal özellikleri tespit edilmiş ve identifikasyonu gerçekleştirilmiştir. Histopatolojik muayene için hasta balıklardan alınan karaciğer, böbrek, solungaç, bağırsak ve kas dokusu örnekleri %10’luk formalin içinde tespit edilmiş, rutin histolojik yöntemler kullanılarak işlenmiş ve hematoksilen-eosin boyama yöntemi ile boyanmıştır.

Hasta balık örneklerinin dış bakı muayenesinde vücut üzerinde sığ ülserler ve hemoraji tespit edilmiştir. Solungaçları genel olarak anemik olan balık örneklerinin iç bakı muayenesinde ise karaciğerde hemoraji, dalakta büyüme ve peritonal boşlukta sıvı birikimi görülmüştür. Çalışma sonucunda saf kültür halinde elde edilen 11 adet bakteri izolatının tamamı, TSA besiyeri üzerinde krem renkli koloniler oluşturmaları, Gram-negatif karakterli ve hafif kıvrık basil şekilli olmaları, fermentatif olmaları ve aktif hareket etmeleri, sitokrom oksidaz ve katalaz testlerinde pozitif sonuç vermeleri, TCBS ve VAM besiyerlerinde sarı renkli koloniler oluşturmaları, O/129 vibriostat ajanına karşı hassas olmaları ve diğer fizyolojik ve biyokimyasal özelllikleri nedeniyle V. anguillarum olarak identifiye edilmişlerdir. Enfekte balık örneklerinde, hastalığın en çok böbrek dokusunda hasara yol açtığı tespit edilmiştir. Histopatolojik muayenede hasta balıkların böbrek dokusunda interrenal haemopoietik doku hücrelerinde nekroz, glomerular ödem, tübüler ödem ve tübül epitel hücrelerinde dejenerasyon ile ufak hemosiderin birikimleri tespit edilmiştir. 220 g ağırlığındaki balıkların karaciğerde doku nekrozu ve karaciğer epitel hücreleri arasında hemorajik odaklar ve karaciğer epitel hücrelerinde dejenerasyon görülmüştür. 6 g ağırlığındaki balık örneklerinin karaciğer dokusunda ise hiperemi, hemoraji ve karaciğer epitel hücrelerinde vakuoler dejenerasyon görülmüştür. Hasta balıkların sekonder solungaç lamellalarının epitel hücrelerinde nekroz ve dökülme, bağırsak mukoza epitelinde nekroz ve dökülme ve kas dokusu hücrelerinde ise erime nekrozu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak; bu çalışma ile Fethiye bölgesindeki farklı büyüklükteki kültür gökkuşağı alabalıklarında su sıcaklığının yükseldiği dönemlerde düşük mortalite ile seyreden hastalığın etkeni olarak V. anguillarum izole ve identifiye edilmiştir. Enfekte balıkların histopatolojik muayenesi sonucunda ise bakteriyolojik bulguları destekler şekilde enfeksiyonun dokularda tahribata neden olduğu tespit edilmiştir.