Forest Certification in Turkey and The Issues to be Considered by Decision Makers

Abstract

Orman yönetim sistemlerinin sürdürülebilirliğini, belirli standartlara uygunluk yönünden denetleyerek belgelendiren, farklı sertifikasyon sistemleri bulunmaktadır. Bu sistemlerden FSC (Forest Stewardship Council), dünyada en çok bilinen ve ticari manada yaygın sertifikalandırma sistemi olup, Türkiye ormanlarında 2010 yılında başlatılan sertifikalandırma sürecinde esas alınmıştır. İlk olarak 2010 yılında Bolu Aladağ’da pilot bölge olarak kabul edilen bir alanda başlatılan sertifikasyon çalışmaları bugüne kadar ülkemizde Kastamonu, Muğla, Zonguldak, Bolu, Bursa ve İstanbul Orman Bölge Müdürlükleri kapsamında sürmektedir. OGM’nin stratejik amaçlarından birisi olarak 2015 yılı sonunda 3,2 milyon hektar, 2017 yılı sonunda ise 4 milyon hektar orman alanında “Orman Yönetim Sertifikasyonu” alınması hedeflenmektedir. Bu belgelendirme çalışmaları sırasında işletme müdürlükleri ve alt birim olan işletme şeflikleri kapsamında standardın getirdiği birçok çalışma yanında sosyal, çevresel ve ekonomik konularda eğitim, izleme, denetim, kayıt tutma ve alt yapı oluşturma çalışmaları gerekmektedir. FSC standardı ile ilgili denetimler sırasında bazı konularda eksikliklerin olduğu denetçilerin ön ve ana değerlendirmeleri sırasında tespit edilmiştir. Özellikle toplulukla ilişkiler ve çalışanların hakları prensibi altında yer alan mesleki eğitim, risk analizleri, kaza kayıtları, kişisel koruyucuların kullanımı, denetim, sağlık hizmetleri ve işçi barınakları konularında yaşanan saha gerçekleri ile standardın zorunlulukları karşı karşıya gelmektedir. Öte yandan ormanda yapılan her faaliyette çevresel etki değerlendirme yapılması, atık yağlar ve pestisitler ile ilgili çevre yönetmelikleri, odun dışı orman ürünleri ile ilgili kaynak envanteri ve hasat verimi, nadir ve nesli tehdit altında türler ile ilgili izlemeler, flora ve fauna da görülen değişiklikler, yüksek koruma değerli ormanlar ve belirlenmesi gibi bir çok konu sahada yoğun iş yükü olan işletme şeflerinin zorlandığı konular olmaktadır. Bu konuda aşılması gereken zorluklar belirli karar mekanizmalarının (OGM, ORKOOP, Üniversiteler vb.) bununla ilgili düzenlemeleri yapması ve ilgili daire başkanlıklarının yasal altyapı oluşturmasını zorunlu kılmaktadır. Bu bildiri de çevre koruma, iş güvenliği, çalışanların eğitimi ve yetkinliği, silvikültürel uygulamalar, yönetim planları, denetim ve izleme gibi konularda öneriler sıralanmıştır.