THE FACILITIES OF USING RECYCLED WOOD COMPOSITE MATERIALS IN URBAN LANDSCAPE DESIGN FOR LIVABLE CITIES

Abstract

Geri dönüştürülen atık malzemelerin donatı elemanları olarak kentsel ortama yeniden kazandırılması, kentsel yaşam döngüsünün devamlılığı için zorunludur. Bu nedenle, ahşap atık olarak karşımıza çıkan malzemeler kompozit malzemeye dönüştürülmekte ve bu malzemelerin pek çok alanda kullanımı söz konusu olmaktadır. Ahşap kompozit malzemeler, masif ahşap malzemeye alternatif olarak geliştirildiği için doğanın korunmasına katkıda bulunmaktadır.

Kompozit malzeme olarak değerlendirilen ahşap atıklarını; atık mobilyalar, mobilya sanayi atıkları (odun atıkları, kaplama parçaları ve talaş atıkları) oluşturmaktadır. Ayrıca, biyoatık olarak nitelendirilen bahçe ve parklardan çıkan budama ve kesme vb. bakım faaliyetleri ürünleri ile tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan bambu, buğday samanı, mısır sapı, pamuk atıkları, kabukları ve pirinç kabuğu vb. lingoselulozik atıklar kompozit malzemeler üretmek için kullanılır olmuştur. İnsanlar 8-10 yıl içinde ev veya ofis mobilyaları değiştirdikleri için yaşam döngüsünden sonra, bunlar katı atık olarak nitelendirilir. Ömrünü tamamlamış ahşap malzeme kaynaklı mobilyalar çöpe, boş arsalara ve sokaklara rastgele atılmaktadır. Mobilyalar formaldehit içeren ahşap veya ahşap bazlı panellerden elde edildiği için, katı atık olarak yakıldıklarında olumsuz çevre koşullarına neden olmaktadır. Bu nedenle, kentsel peyzaj tasarımının ihtiyaç duyduğu kompozit malzemelerin üretiminde ahşap atıkların kullanılması, sürdürülebilir çevre yönetimi için büyük önem taşımaktadır. Ahşap kaynaklı atıkların geri dönüşümüyle elde edilen kompozit malzemeler, her türlü peyzaj uygulamalarında kullanılabilinir. Ahşap kompozit malzeme kentsel peyzaj düzenlemelerinde zemin oluşturmada, mekana boyut kazandırmada, mekanı örtmede ve donatmada kullanılabilinir. Bunun yanısıra, yeşil altyapı (green infrastructure) uygulamalarında filtreleme elemanı; peyzaj onarımı uygulamalarında şev tutma, gübreleme, hastalık ve zararlılarla mücadele, iklimsel koşullara karşı koruyucu ve bitkisel materyal üretiminde üretim ortamı olarak kullanılabilinirler.

Kullanılmış mobilyanın geri dönüşümü ile doğal kaynakların yenilenebilir kullanımını sağlamak amacıyla, bu çalışmada bir organizasyon modeli ortaya konulmuştur. Çalışmada ahşap kaynaklı atıklar için bir geri dönüşüm modeli önerilmekte ve katı atık yönetimi ve peyzaj tasarım uygulamaları bütünleştirilmektedir. Geri kazanılabilir malzeme olarak, kompozit materyal üretiminde kentsel kaynaklı ahşap atıkların kullanımında oluşacak olan yeniden kazanım modeli, atığın kaynağından başlayan bir yol izleyerek, kentsel peyzaj çalışmalarında son ürüne dönüşecektir. Bu çalışmanın sonucunda kentsel katı atık yönetimi ve kentsel peyzaj tasarım bütünleşmesi, yerel yönetimler için kılavuz olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Ahşap kompozit, Kentsel Peyzaj Tasarımı.