Yahya Kemal’in 1925 Türkiye-Suriye Tahdid-i Hudut Komisyonu Üyeliği ve Bu Vazife Dolayısıyla Ankara’ya Gönderdiği Raporlar

Abstract

1902’de memleketi olan Üsküp’ten tahsil maksadıyla İstanbul’a gelen fakat çeşitli sebepler yüzünden herhangi bir okula kaydolamayan Yahya Kemal hemen bir yıl sonra Paris’e gider. Burada bir sene devam ettiği ve Fransızcasını geliştirdiği Collége de Meaux ve Ecole Libre des Sciences Politiques’in “Dış Siyaset” bölümlerinde okur. Bu iki okuldan da mezun olamamasına, özellikle Paris’teki son yıllarda daha çok edebiyatla ilgilenmesine rağmen aldığı bazı dersler, sohbetlerinde bulunduğu, konferanslarına gittiği bazı büyük âlimler, hepsinden önemlisi derin ve dikkatli okumaları sayesinde Yahya Kemal sağlam bir tarih, felsefe, kültür ve medeniyet perspektifi edinmiştir. 1912’de Türkiye’ye döndükten çok kısa bir süre sonra da dersleri, sohbetleri ve yazılarıyla bu donamımı açığa vurur. Mütareke döneminde, işgal İstanbul’unun zor şartları altında da olsa Kuva-yı Milliye lehinde neşrettiği yazılar ise Yahya Kemal’in sadece tarih değil, sağlam bir diplomasi bilgisine de sahip olduğunu gösterir. Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere, Millî Mücadele döneminde Anadolu cephesi tarafından okunan bu yazıların da tesiriyle Yahya Kemal Cumhuriyet’in ilânından sonra Urfa Mebusluğuna getirilir ve bu ilk mebusluğu zamanında Türkiye-Suriye Tahdid-i Hudut Komisyonu’na önce âzâ, sonra başkan olur.Bu çalışmada, Yahya Kemal’in bu komisyon üyeliği zamanında, sınırın nereden çizileceği, çizilmesi gerektiği konularında Hariciye Vekâleti’ne gönderdiği ve daha önce herhangi bir çalışmada yayımlanmayan raporlar incelenecek ve yayımlanacaktır