Kırsal Alanda Geleneksel Ahşap Mimarinin Korunması ve Sürdürülmesi Üzerine Bir Çalışma: Papart Vadisi Örneği

Abstract

Kırsal yerleşmeler arazi formuna uygun, coğrafi şartlara bağlı olarak sosyo-kültürel etkilerle şekillenen dokusuyla ve yöreye has mimarisiyle özgün bir karaktere sahiptir. Kentlere kıyasla korunmuş doğal çevreleri, kültürel değerleri ve mimari kimlikleriyle günümüzde ülkelerin en güvenilir kültür bileşenlerinden biri, bir toplumun temel anlatımı ve dünyanın çeşitliliğinin göstergesi olarak kabul edilmektedir. Kırsal alanların sahip olduğu doğal ve kültürel zenginliklerin korunması çabalarına ülkelerin koruma politikalarında yer verildiği ve kırsal yaşam alanlarının taşıdıkları değerlerle birlikte korunması ve geleneksel dokunun sürdürülmesi çalışmalarının devam ettiği görülmektedir. Bununla birlikte, kırsal yaşam alanlarının taşıdıkları ve günümüze değin yansıttıkları değerlerle birlikte bir bütün olarak korunması ve sürdürülebilirliği noktasında sistematik politikaların oluşmadığı da bir gerçektir.

Diğer yandan bu koruma politikalarının başarıya ulaşması ve sürdürülebilirliği için gerekli olan planlama çalışmalarında her yerleşmenin mevcut potansiyellerinin etüt edilmesi, halkın katılımının sağlanması, hedef kitlenin isteklerinin ve ihtiyaçlarının göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Ancak kırsal alanların ülkemizdeki çokluğu göz önünde bulundurulursa merkezi otoritenin her bir kırsal yerleşme için ayrı bir çalışma yapması mümkün görülmemektedir. Bölge ölçeğinde yapılan tasarım ve planlama çalışmaları ise yerleşmelerin kendine has özelliklerini ortaya koyamadığı gibi söz konusu alanların özgün kimliklerinden uzaklaşmalarına neden olmaktadır. Bu nedenle kültürel kimliğimizin bir ifadesi ve turizm kaynağı olan yöresel mimarinin ve kırsal dokunun korunması için yerel halka, akademisyenlere, sivil toplum örgütlerine ve girişimcilere önemli görevler düşmektedir.

Nitekim, Artvin'in Şavşat İlçesine bağlı Meydancık Beldesi'nde farklı disiplinlerdeki uzmanların katılımıyla yukarıda çerçevesi çizilen kapsamda gerçekleştirilen bu çalışma 2013 yazında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Meydancık kırsalının doğal ve kültürel zenginlikleri araştırılmış; halkın ihtiyaçlarını, taleplerini ve turizm konusundaki fikirlerini öğrenmeye yönelik toplantılar ve mülakatlar yapılmıştır. Bunun yanında, yerleşmedeki ormanlardan ve geleneksel yapılardan alınan örnekler üzerinde yapılacak araştırmalarla yöresel mimarinin korunması ve halkın sahip olduğu zenginlik konusunda aydınlatılması gibi sonuçların ortaya konulması amaçlanmıştır.