Bilgi İletişiminde Fotoğrafın Gücü ve Sultan II. Abdülhamid Han Albümlerinin Konu ve Araştırmacı Profillerinin Analizi

Abstract

Matbaanın bulunması ile beraber nasıl yazılı bilgi geniş kitlelerle paylaşılabilir hale geldiyse, fotoğrafın bulunuşu da görsel bilginin yaygınlaşması ve paylaşılmasına olanak sağlamıştır. Fotoğrafın icadından sonra toplumsal yaşamdaki önemli değişiklikler sonucu yazı ve teknik görüntüler birbirini tamamlayan vazgeçilmez bilgi iletişim araçları halini almıştır. Fotoğrafik görüntünün yaşamı anlatma, sorgulama olanakları ve sadece gerçeği yansıttığının düşünülmesi onu ayrıcalıklı kılmıştır. Bu düşünce fotoğrafa tarihi belge niteliği kazandırmıştır. Tarih boyunca fotoğraf bir algı yönetme, ikna ve kanıt aracı olarak kullanılmış ve zamanla değerli görsel malzemeler ve belge olarak arşivlerde yer almıştır. Bu çalışmada, fotoğrafın yaygın ve etkin kullanıldığı tarihi bir süreç olan II. Abdülhamid döneminde, fotoğrafın belge, tespit, tanıtım ve iletişim aracı olarak kullanılmaya başlanması ile oluşan Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu ele alınmaktadır. Geçmişten günümüze taşınan bu fotoğrafların bilgi ve belge aracı olarak halen nasıl kullanıldığının ortaya konulması amacıyla, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde bulunan II. Abdülhamid Albümleri konuları, nitelikleri ve araştırmacı profilleri açısından sayısal verilerle analiz edilmektedir. Aynı zamanda, arşiv malzemesi ve görsel değerleri bakımından fotoğrafların, tanımlama ve koruma yanı sıra erişim koşullarının da iyileştirilmesi önemli hale geldiğinden, konu ile ilgili olarak İstanbul Üniversitesi II. Abdülhamid Fotoğraf Albümleri Projesi kısaca anlatılarak, Projenin fotoğraf erişimini kolaylaştırarak bilgi iletişimine katkısı ortaya konulmaktadır.