Misirli Ahmet: The Clay Darbuka Technique and its Performance Analysis (1)

Abstract

Kökleri antik çağlara kadar dayandırılmasına, günümüze kadar Türk ve dünya müziklerinin tarihsel sürecinde önemli rolü olmasına rağmen, darbuka ve icrası müzikoloji çalışmalarında kapsamlı ele alınmamıştır. Müzikal tekniğin ustadan çırağa sözlü aktarım ve görsel öğrenim geleneği ile iletilmiş olduğu tespit edilmiştir. Toprak darbuka çalgısı üzerinde şekillenen, darbuka icracısı Mısırlı Ahmet’in geliştirdiği tekniğin icra bağlamında analiz edildiği kısımlar vurgulanmaktadır. Tarihsel süreç içerisindeki kültürel değişimler ve uygarlıkların gelişmesine paralel olarak, çalgının ortaya çıkış süreci değişim göstermiştir. Materyali, icra tekniğinin değişimine etki eden en önemli faktör olmuştur. İcra analizine vurgu yapılmasının sebebi, toprak darbuka ile Mısırlı Ahmet tekniği arasındaki bağın önemi ile icra yapısıdır. Müzik teorisi disiplini düzleminde inceleme ve değerlendirme yapılması çalışmanın temel amaçları arasındadır. Çalışmanın belirleyici öğelerinden biri, darbuka icracısı olarak tekniği dünyada “split- finger technique” olarak bilinen, darbuka çalgısının icrasında yepyeni bir sayfa açan tekniğin analitik olarak incelenmesidir. Tekniğe dair hareketleri belirlemeye hizmet eden sembolik işaretlerle, standart tespit oluşturulması hedeflenmiştir. İncelenen metodik yaklaşımlarda herhangi modern notalama sistemine göre oluşturulmuş kapsamlı notasyona rastlanmadığından, tekniğe özgü vuruş ve hareketlerin oluşturduğu ritmik motiflerin notaya alınmasında tanımlayıcı ifadeler kullanılarak, teknik çerçevesinde çalgının nasıl icra edildiğini tanımlayan özel işaretlere başvurulmuştur. Çalgıya dair vuruşlardan türemiş ritimler yaygın geleneksel gösterimlerinden faydalanılarak, Mısırlı Ahmet tekniğinin etkileri ile birlikte analiz edilmiştir.