İcrai veya İhmali Olarak Somut Olayda Davranışın Gerçekleştiriliş Biçiminin Tespiti Meselesi

Abstract

İcrai davranışla meydana getirilebilecek netice, “garantörlük” olarak kavramsallaştırılan belirli statülere sahip kimseler tarafından ihmali davranışla da meydana getirilebilir. Kişinin, garantör olduğu kimsenin yaşam veya vücut bütünlüğüne zarar veren veya tehlikeye düşüren icrai davranışın da olduğu olaylarla davranışın nitelendirilmesi meselesi ile karşılaşılmaktadır. Örneğin bir annenin bebeğini tenha bir yere bırakmasıve bebeğin ölmesi yahut da hekimin hastanın bağlıolduğu solunum cihazınıkapatmasıve hastanın ölmesi bu hallere örnektir. Bu durumda somut olayda hem icrai hem de ihmali olmak üzere iki davranış şeklinin bir arada olduğu izlenimi ortaya çıkmaktadır. Her iki davranış şeklinin bir arada bulunduğu bu tür olaylarda mesele, cezalandırmanın hangi kanun hükmüne dayandırılmasıgerektiğine ilişkindir. Bu tür olaylar için, Alman ceza hukuku uygulamasıve öğretisi tarafından çeşitli ölçütlere başvurulmuştur. Bunlara bu çalışmada, “gerçeklik” ve “değerlendirme” teori- leri olarak tasnif edilmek suretiyle yer verilmiştir.Temel fikir olarak bu çalışmada ise, çözüm için sadece gerçekliğe dayanıl- masıdeğil; gerçekliğin tespitinden sonra ayrıca bir değerlendirme yapılmasıgerektiğinden hareket edilmiştir. Bu ise normlar arasında yorum yapılması; kavramsal ifadesi ile görünüşte içtima kurallarına başvurulmasıdır. Çünkü bu tür olaylarda her iki davranış şekli, normlar karşısında eşit mesafede durmaktadır. Buradan hareketle, hareket tekliği - çokluğu, taksirli suçlar ile ihmali davranışın bir arada olması, cezalandırılmayan önceki - sonraki hareket ve önceden ger- çekleştirilen tehlikeli davranışilişkisi ve terk suçu eksenlerinde konu irdelenmiştir .Tüm bu incelememiz geliştirilecek tek bir ölçütün, her halde her iki davranış şeklinin bulunduğu olaylarıçözemeyeceğini, meselenin arka planındanhareketle her münferit olaya göre çözüm ortaya konulabileceğini göstermiştir. Bunun nedeni, bu olayların her birinin suç teorisinin muhtelif meselelerini barındırmakta olduğu gerçeğidir. Sadece bu meseleler, icra ve ihmalşeklinde doğal anlamda iki farklıdavranışnormu söz konusu olunca arka planda kalmaktadır.Anahtar Kelimeler:İhmal, icra, davranış, taksir, içtima, bebek terki