1770 ÇEŞME VAKASINDA BATIKLAR MESELESİ

Abstract

Günümüzdeİzmir’in bir ilçesi olan Çeşme, MÖ 1000’li yıllarda antikİonyaşehirlerinden birisi olarak kurulmuştur. XI. yüzyılda Çaka Bey döneminde Selçukluların idaresine geçmiştir.İlk kez Yıldırım Bayezid döneminde (1389-1402) Osmanlılara bağlanan Çeşme, I. Dünya Savaşı esnasında Yunan işgaline uğrasa da milli mücadele sırasında geri alınmıştır. Köklü ve zengin tarihe sahip olan Çeşme, 1770 yılında Rusya’nın Osmanlı donanmasını uğrattığı hezimetle de tarihi bağlamda ön plana çıkmaktadır. Aynı zamanda Osmanlı donanmasının yakılmasından dolayı batan gemilerden geriye kalanlar da Çeşme Vakası’nın ilgi çeken bir noktası olarak gözükmektedir. Zira Osmanlı yönetimi farklı dönemlerde bu batıkları çıkarmak için uzun süre mesai harcayacaktır. Makalenin asıl odak noktası Babıali’nin 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı esnasında yürüttüğü batık çıkarma çalışmalarıdır. Bu çerçevede makale, konuyu Osmanlı-Rus ilişkilerini 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı etrafında değerlendirmekte, Çeşme Vakası’nı ve Çeşme batıklarını yeni kaynaklar ve gün yüzüne çıkan arşiv belgeleri ile tarihi bağlamda incelemektedir.