Orta Çağ’dan Rönesans’a İsa’nın Sınanması Betimlerinde Şeytan’ın Temsili

Abstract

Hristiyan inancında kötülüğün kaynağı kabul edilen Şeytan, Yeni Ahit’te vaftizinin ardından kırk gün çöle çekilen İsa’yı sınayan bir karakter olarak belirmektedir. “Ayartıcı” kimliğiyle İsa’yı üç sı- nama ile kendisine tapınmaya ikna için çabalayan ancak İsa tarafından yenilgiye uğratılan Şey- tan, kötülük bağlamında dünya üzerindeki etkisi nedeniyle ontolojik açıdan erken dönemden itibaren dinsel literatürde başlıca tartışma konularından biri hâline gelmiştir. Öte yandan Kutsal Kitap anlatılarında rol oynadığı konulara bağlı olarak da cisimleşmiş hâlinin temsili, Hristiyan ikonografisinin yanıt aradığı bir sorunsal olmuştur. Şeytan’ın Batı sanatındaki imgeleşme süreci, dinsel literatürün yanı sıra Hristiyanlığın ve Batı kültürünün kötülük olgusuna ilişkin kalıp-yar- gılarıyla doğrudan bağlantılıdır. Hristiyan ikonografisinde özellikle cehennem tasarımının oluş- turulmasında başrolü oynayan Şeytan figürü, bu çalışmada “İsa’nın Sınanması” sahneleri bağ- lamında ele alınmakta ve Orta Çağ’dan Rönesans’a uzanan süreçte Şeytan’ın resim sanatındaki değişen imgesi, kötülüğün temsili ve ikonografik kalıplar çerçevesinde değerlendirilmektedir.Anahtar Kelimeler:İsa’nın Sınanması, Şeytan, Orta Çağ, Rönesans, Hristiyan İkonografisi