Anadolu Sanayi Devrimi (Ahi Evran Kümelenerek Üretim Modeline Göre)

Abstract

1205-1260 yılları arasında Ahi Evran'ın geliştirdiği sektörel sanayi birlikleri halinde kümelerek üretim modeline göre Selçuklu Anadolusu'nda önce Kayseri sonra Selçuklu Payitahtı Konya'da başlattığı ve tüm Anadolu'ya ve çevresine yayılan Anadolu Sanayi Devrimi anlatılmaktadır. Ahi Evran, Kırşehir'de sektörel kümeler kurup yönetecek Ahi-Baba'ları yetiştirmek için kurduğu Ahi Evran Vakfı'nın vakfiyesinde kümelenerek üretim yapan müteşebbis üreticiler için ilk kez esnaf üretiminden farklı bir üretim yaptıkları için sanayici (ehl-i sanayi) tabirini kullanmaktadır. 1205'te başlayan Anadolu Sanayi Devrimi evresi, kümelenerek üretim modeline dayalı olup önceki esnaf üretim ölçeğinden daha büyük ölçekte üretim yapılmasını başlattığı için dünya sanayi devriminin ilk evresidir. İngiltere'de 1750'lerde ortaya çıkan fabrikaya dayalı üretim ölçeği ise yaygın bilinenin aksine Sanayi Devrimi'nin ilk evresi değil ikinci evresidir. Selçuklu Anadolu Sanayi Devriminin altyapısını; Ortaasyada başlayan karma tarım devrimi ile oraya çıkan önceki tek veya iki unsurlu şehirlerden daha büyük üç unsurlu İpekyolu Şehirleri'nin Selçuklu'lar tarafından Anadolu'da yaygınlaştırılması oluşturmaktadır.