Zivilrechtlicher Schutz Gegen Negative Bewertungen Bei Online Handelsplatformen Am Beispiel Ebay Civil Law Protection Against Negative Reviews On Online Trading Platforms Using The Example Of Ebay

Abstract

Ebay gibi online satış platformlarında kullanıcılar tarafından yapılan değerlendirme ve yorumlar, diğer müşterilerin satın alma kararları üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, söz konusu platformlarda satış yapan kimselerin kendileri ve ürünleri hakkında alıcı tarafından olumlu yorum yapılması oldukça önemlidir. Ne var ki yapılan yorumların nesnellikten uzak olması az karşılaşılan bir durum değildir. Haksız değer yargıları ve gerçeği yansıtmayan bilgiler, satıcıların prestijini kalıcı olarak ve olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Bu çalışmada, müşteriler tarafından yapılan olumsuz yorumlara karşı satıcının Alman ve Türk Hukuklarında başvurabileceği özel hukuka dayalı koruma yolları ele alınmıştır. Çalışmaya öncelikle, Ebay’in “kullanıcı değerlendirme sistemi” tanıtılarak başlanmış (Bölüm II), akabinde ise (Bölüm III’te) olumsuz yorumlara karşı Ebay’in kendisi tarafından alınan önlemler açıklanmıştır. Bunun ardından (Bölüm IV.A’da) yorum yapanın kendisine karşı yöneltilebilecek özel hukuka dayalı koruma yolları, sözleşme hukuku, haksız fiil hukuku ve haksız rekabet hukuku alt dallarına ayrılarak incelenmiştir. Sonrasında (Bölüm IV.B’de) Ebay’in kendisine karşı ileri sürülebilecek hukuk yolları kısaca açıklanmıştır. Bölüm V’te ise, bahsi geçen konular Türk Hukuku açısından incelenmiş ve Bölüm VI’da çalışmada ulaşılan sonuçlar özetlenmiştir. Çalışmada varılan sonuç, Ebay’in değerlendirme sisteminin kötüye kullanılması sebebiyle ilgili kişinin hem olumsuz yorumun sahibine hem de Ebay’e karşı dava açabileceği yönündedir. Ancak Ebay’e karşı dava açılması pek tavsiye edilebilecek bir hukuki yol değildir; zira Ebay kendi kullanıcı şartnamesi ile yorumların içeriğini denetleme yükümlülüğünü uygun bir şekilde sınırlandırmıştır. Olumsuz yorumu yapan kişinin sorumluluğu sadece haksız fiil hükümlerine değil, aynı zamanda da sözleşmeye aykırılık hallerine dayandırılabilir. Bunun nedeni, Ebay’in kullanıcı sözleşmesinde yer alan haksız ve hukuksuz yorum yapmama yükümlülüğünün alıcı ile satıcı arasındaki sözleşmenin bir yan edim yükümlülüğü olarak değerlendirilmesi gerekliliğidir. Yanlış ve olumsuz yorumların haksız rekabet teşkil etmesi de mümkündür. Bununla birlikte, Alman Hukukuna göre haksız rekabet iddiasında bulunabilmek için olumsuz yorumun rakipler karşısında haksız bir avantaj elde etmek ya da rakibe zarar vermek amacıyla yapılmış olması gerekir. Öte yandan, bir hukuka aykırılıktan söz edebilmek için yapılan yorumun bir değer yargısı mı yoksa olgusal bir iddia mı olduğu yönünde bir ayrım yapılmalıdır. Değer yargısı içeren yorumlar, “küfür içeren bir eleştiri” ya da “hakaret” olarak nitelendirilmedikçe Alman Anayasası m.5 ve Türk Anayasası m. 26’da düzenlenen ifade özgürlüğü çerçevesinde serbestçe yapılabilecekken, gerçeği yansıtmayan olgusal iddialar Türk ve Alman hukuklarında korumaya tabi değildirler.