COVID-19: Moleküler ve Klinik Yaklaşım

Abstract

Yeni Koronavirüs Hastalığı’nın (COVID-19) 11 Mart 2020’de küresel salgın ilan edilmesinden bu yana; baş-boyun kanseri has- talarının takip ve opere edildiği merkezler de dahil olmak üzere neredeyse tüm sağlık sistemleri küresel olarak etkilenmiştir. Çoğu klinikte elektif günübirlik işlemler ve ameliyatlara ara verilmiş, muayene edilen hasta sayısında azaltmaya gidilmiştir. Kanser hastalarının SARS-CoV-2 ile enfekte olma endişesiyle hastanelere gitmemesi ve bu olguların ikinci planda kalması, baş-boyun kanseri hastalarının tanısında, tedavisinde ve takibinde gecikmelere yol açmıştır. Yapılan çalışmalarda, aktif tedavi (ameliyat veya radyoterapi/kemoterapi) esnasında COVID-19 geçirmenin hastalığın semptomlarının şiddetini, yoğun bakım ihtiyacını ve morta- liteyi ciddi artırmakta olduğu ortaya konulmuştur. Baş-boyun kanserli hastalar diğer kanser gruplarından ayrı olarak değerlendi- rildiğinde; genellikle tütün ürünleri ile ilişkili olduklarından ve yaş ile sıklığı arttığından, hastalar mevcut olan kanserden bağımsız olarak COVID-19 ile ilişkili yüksek risk grubundadırlar. Bu hastaların bir kısmında mevcut olan trakeostomi de SARS-CoV-2’nin yayılımı açısından yüksek risk oluşturmaktadır. Bu yazıda küresel salgın sürecinde baş-boyun kanserli hastaların tanısının, tedavi- sinin ve takibinin nasıl yürütülmesi gerektiği hakkında literatürdeki bilgiler derlenmiştir.