Hipertansiyon hastalarında MTHFR gen polimorfizmleri ve homosistein düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar için önemli bir değiştirilebilir risk faktörüdür. Antihipertansif ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kan basıncının düşürülmesi hedef organ hasarını azaltabilmekte ve hastalık sonuçlarını engellemektedir. Homosistein kan plazmasında düşük mikromolar konsantrasyonlarda bulunan, protein kodlamayan, diyetsel olmayan yolla oluşan sülfürlü bir aminoasittir. Homosistein metabolizmasında ve rejenerasyonunda görevli önemli bir enzim olan MTHFR (5,10-metilentetrahidrofolatredüktaz) C677T ve A1298C gen varyasyonlarının etkisi kanser, miyokard infarktüs, diyabet, inme, renal hastalıklar, konjenital defektler, koroner kalp hastalığı, depresyon ve şizofreni gibi birçok hastalıkla ilişkilendirilmiştir. Çalışmamızda, hipertansiyon hastalarında MTHFR C677T ve A1298Cpolimorfizmleri ve homosistein serum düzeyi belirlenerek bu polimorfizmlerin homosistein serum seviyesi ve hipertansiyon üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Metod: Çalışmaya hipertansiyon tanılı 80 birey (41 kadın ve 39 erkek) ve sağlıklı 67 birey (36 kadın ve 31 erkek) dahil edilmiştir. Bireylerden alınan periferal kan örneklerinden genomik DNA izolasyonu yapılarak DNA konsantrasyonu ve saflığına nanometre cihazında bakıldı. Öncelikle MTHFR geni PZR (polimeraz zincir reaksiyonu) yöntemi ile çoğaltıldı. Sonra MTHFR geninin C677T ve A1298C polimorfizmlerine bakılması için RFLP (restriksiyon fragment uzunluk polimorfizmi) yöntemi ile kesim protokolü gerçekleştirildi ve polimorfizmler agaroz jel elektroforezinde saptandı. Bireylerin serum örneklerinde ELISA (enzime bağlı immunosorbent assay) yöntemi ile homosistein serum seviyeleri ölçüldü. Sonuçlar SPSS 22 programı ile analiz edildi ve p˂0,05 istatiksel olarak anlamlı kabul edildi.Bulgular: MTHFR C677T genotip dağılımı incelendiğinde hasta ve kontrol grupları arasında istatistiksel bir anlamlılık gözlendi (p<0,001). Kontrol grubunda en fazla CC (%61,80) genotipi gözlenirken, hasta grubunda ise en fazla TT (%79,60) genotipi gözlenmiştir. MTHFR A1298C genotip dağılımı incelendiğinde ise, hasta ve kontrol grupları arasında istatistiksel bir anlamlılık gözlenmemiştir (p=0,058). Hasta ve kontrol grupları genotip dağılımları incelendiğinde birbirine yakın oranlar olduğu görülmüştür. Allel frekans dağılımları incelendiğinde hem MTHFR C677T hem de A1298C allel frekansı dağılımlarında istatistiksel olarak anlamlılık gözlenmiştir (sırasıyla p<0,001, p=0,005). Kontrol grubundaki serum homosistein seviyeleri 19,41±1,76 μmol/L, hasta grubunda ise 24,63±2,18 μmol/L olarak bulunmuş olup istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemiştir (p=0,065). Hasta ve kontrol gruplarında MTHFR C677T ve A1298Cpolimorfizmleri genotip frekans dağılımlarına göre serum homosistein seviyelerinin anlamlılığına bakıldığında C677Tgenotip frekans dağılımları ve homosistein seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlılık gözlenmiştir (p=0,027).Fakat, A1298C genotip frekansları ve homosistein seviyeleri arasında istatistiksel olarak anlamlılık gözlemlenmemiştir(p=0,996).

Sonuç: Çalışmamızda MTHFR 677TT genotipinin, hipertansiyon patogenezinde önemli rol oynayabileceği gösterilmiştir. Hipertansiyonun klinik değerlendirilmesinde yeni bir belirteç olabilir. MTHFR 677TT genotipinin homosistein seviyesinde artışa neden olduğu da gösterilmiş olup, homosistein seviyesini düşürücü tedavilerin belirlenerek hipertansiyon insidansında azalma olacağı kanısındayız.