I. DÜNYA SAVAŞI’NDA OSMANLI COĞRAFYASINA YÖNELİK RUS PLANLARI BAĞLAMINDA İSTANBUL VE SYKES-PİCOT ANLAŞMALARI

Abstract

I. Dünya Savaşı öncesi siyasi kutuplaşma ve gerilim Osmanlı coğrafyasının jeopolitik ve jeostratejik önemini daha da ön plana çıkardı. 1914 yılına gelindiğinde Osmanlı coğrafyası büyük devletlerin menfaat çatışması yaşadıkları Boğazlar, Karadeniz, Balkanlar, Anadolu, Kafkasya ve Ortadoğu’yu kapsamaktaydı. I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri, Osmanlı coğrafyasına yönelik emellerini gerçekleştirebilmek amacıyla projeler tasarladılar ve güç dengelerine göre bunları uygulamaya çalıştılar Bu bağlamda İngiltere, Irak ve Filistin; Fransa Suriye, Lübnan, Çukurova; İtalya Batı Anadolu; Rusya ise İstanbul, Boğazlar, Trakya, Karadeniz ve Anadolu’nun doğusuna yönelik planlar tasarlamıştı. Rusya ve İngiltere’de yayınlanmış arşiv belgelerinden istifade edilerek hazırlanan bu çalışma, Rusya’nın Osmanlı coğrafyasına yönelik planları özelinde İstanbul ve Sykes-Picot Anlaşmalarını incelemeyi hedeflemektedir. Arka planda ise Rusya ile birlikte İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı coğrafyasına yönelik hedeflerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır