Yerelleştirme ve disiplinlerarasılık

Abstract

Yerelleştirme web sitelerinin ve yazılımların hedef kitlenin kullanımına hazır hale getirilmesi olarak tanımlanabilir. 1980lerde ürünlerini ulusal pazarların dışında da satmak isteyen yazılım üreticilerin bir girişimi olarak ortaya çıkmıştır. 1990larda yerelleştirme işini kendileri yapmak istemeyen işletmelerin dil hizmeti sağlayıcılardan yerelleştirme hizmeti satın almaya başlamasıyla çeviri sektörü yerelleştirme dünyasına katılmıştır. Çeviribilimin yerelleştirmeyle tanışması ise 1990larda çeviri eğitimi kurumlarının yerelleştirme dünyasına iş gücü yetiştirme çabasının bir sonucu olarak gerçekleşmiş ve yerelleştirme konulu çeviribilim çalışmalarına 2000lerde başlanmıştır. Yerelleştirmenin tarihsel gelişimi dikkate alındığında hem uygulamanın hem de söylemin farklı disiplinlerin bakış açısının etkisi altında kaldığı düşünülebilir. O halde şu soruyu sormak yerindedir: “Yerelleştirme uygulaması ve söylemi disiplinlerarasılık üzerinden açıklanırsa neyle karşılaşılır?” Çalışmanın cevap aradığı araştırma sorusu budur ve amacı yerelleştirmenin disiplinlerarasılığını incelemektir. Çalışmada literatür taramasından elde edilen veriler ile araştırmacının kendinin yerelleştirme projelerinde çalışarak edindiği deneyim verileri üç kategoride incelenmiştir: yerelleştirme söylemi, yerelleştirme süreci ve yerelleştirme çevirmeni. İncelemeden şu bulgular elde edilmiştir: 1. Yerelleştirme söylemi pek çok disiplinin bilgisinden beslenmiştir. 2. Yerelleştirme süreci farklı disiplinlerin bilgi ve becerilerine sahip uzmanlardan oluşan ekiplerin iş birliğiyle yürütülür. 3. Yerelleştirme çevirmeni bu ekiplerde çok çeşitli disiplinlerin bilgisinden beslenerek farklı rollerde görev alabilir ve farklı özel alanlarda çeviri yapabilir. Bu bulgulardan yola çıkarak şu sonuca varılmıştır: Yerelleştirme; söylemi, süreci ve çevirmeni açısından disiplinlerarası bir niteliktedir. Yerelleştirme projelerinde görev almak isteyen eyleyenlere ve yerelleştirmeyi anlamak ve açıklamak isteyen araştırmacılara yerelleştirme olgusuna disiplinlerarası bir perspektifle yaklaşmaları önerilir.