TÜRKİYE’DEKİ İLAHİYAT FAKÜLTELERİNDE OKUYAN HAFIZ ÖĞRENCİLERE YÖNELİK BİR PROGRAM DENEMESİ: İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ

Abstract

Kur’an Okuma ve Tecvid, Türkiye’deki İlahiyat Fakültelerinin temel derslerinden biridir. Bu ders, İlâhiyat fakültesi müfredatında dört yıl boyunca her dönem zorunlu dersler arasında yer almaktadır. Söz konusu eğitim, teori ve uygulama şeklinde verilmektedir. Bu dersin, Âsım kıraatının Hafs rivâyetine göre tecvid kurallarını bilme teorik zemininde, Kur’an-ı Kerim’i yüzünden düzgün okuma, belirlenmiş bazı sûre ve âyetleri usulüne göre ezberleme şeklinde uygulama yönü ağırlıktadır. Diğer taraftan, Kur’an okuma becerileri bakımından İlâhiyat fakültesini tercih eden öğrenciler farklı bilgi ve beceriye sahiptirler. Şöyle ki, bu dersi alanlar arasında Kur’an’ı yüzüne okumasını hiç bilmeyenler olduğu gibi Kur’an’ın tamamını ezberlemiş hafız öğrenciler de vardır. Ayrıca şuna da değinmek gerekir ki 2021 yılından itibaren YÖK, İlâhiyat fakültesini tercih edecek hafız öğrenciler için belirli sayıda kontenjan ayırmıştır. Ancak Kur’an dersinin müfredatında hafız öğrencilere hitap eden çok fazla bir şey bulmak zordur. Çünkü Kur’an dersi, daha çok teorik bilgi yanında yüzüne okuma becerisini geliştirmeye ve mesleki formasyon açısından gerekli olan bazı âyet ve sûrelerin ezberlenmesine yönelik bir muhtevaya sahiptir. Dolayısı hafız olan öğrenciler, lisans eğitimine başlamadan önce yoğun bir Kur’an eğitimi alarak Kur’an’ın tamamını ezberlediklerinden; geneli dikkate alan mevcut müfredat hafız öğrencileri kapsam dışında bırakmaktadır. Bu ise, hafız öğrencilere genel müfredatın dışında durumlarına uygun bir eğitimin verilmesini gerekli kılmaktadır. Bu tebliğde İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kur’an-ı Kerim Okuma ve Kıraat İlmi Ana Bilim Dalı başkanlığı tarafından uygulanması planlanan tashîh-i hurûf, hafızlık tekrarı ve hüsn-i tilâvet gibi hafızlara yönelik yapılacak Kur’an eğitim programının teorik ve pratik açılardan Kur’an eğitimi alan hafız öğrencilere katkısı değerlendirilecek; programın geliştirilmesine yönelik tespit ve teklifler sunulacaktır.