SIÇANLARDA OLUŞTURULAN TİP-2 DİYABET MODELİNDE PİOGLİTAZONUN PERİVASKÜLER ADİPOZ DOKUDA (PVAD) ENDOPLAZMİK RETİKULUM (ER) STRESİ VE OTOFAJİ ÜZERİNE OLAN ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Amaç: Damarların etrafında bulunan lokal adipoz doku katmanı olan PVAD’ın kardiyovasküler sistem fizyolojisinde önemli rol oynadığı bilinmektedir. Tip-2 diyabette görülen PVAD disfonksiyonu neticesinde PVAD’ın antikontraktil etkisi ortadan kalkmakta ve PVAD’dan salınan adipokin kompozisyonu değişmektedir. Çalışmamızda tip-2 diyabette gözlenen PVAD disfonksiyonunda ER stres ve otofajinin rolünün araştırılması ve klinikte sıklıkla kullanılan bir oral antidiyabetik olan pioglitazonun etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç-Yöntem: Wistar sıçanlar 4 hafta süresince yüksek yağlı diyet ile beslenmiş ve 4 hafta sonunda 35 mg/kg streptozotosin intraperitoneal olarak uygulanmıştır. Diyabet grubunda olmayan sıçanlar ise normal yem ile beslenmiş ve streptozotosinin çözücüsü sitrat tamponu intraperitoneal olarak uygulanmıştır. Diyabet doğrulamasını takiben 4 hafta beklenmiş ve daha sonra 6 hafta boyunca 20 mg/kg pioglitazon oral olarak uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise pioglitazonu süspande etmek için kullanılan metilselüloz verilmiştir. 6 hafta sonunda sıçanlar sakrifiye edilmiş ve torasik PVAD’ları izole edilmiştir. İzole edilen PVAD’larda ER stres ile ilişkili ATF4, CHOP, GRP78 ile otofaji ile ilişkili LC3-II, p62, Beclin mRNA düzeyleri PCR yöntemiyle ölçülmüştür.Bulgular: Diyabete bağlı olarak PVAD’da ER stres ile ilişkili gen ekspresyonlarında artış gözlenmiştir. Bunun yanı sıra kontrol gruplarında pioglitazon uygulamasına bağlı olarak ER stresin arttığı görülmüştür. Diyabet grubunda pioglitazon uygulamasına bağlı olarak GRP78 gen ekspresyonu anlamı düzeyde yükselmiştir. Otofaji ile ilişkili genlerden LC3-II ve Beclin ekspresyon düzeyleri diyabete bağlı olarak artmış ve diyabetik grupta pioglitazon uygulamasına bağlı olarak azalmıştır. p62 mRNA düzeyi ise pioglitazon uygulamasına bağlı olarak hem kontrol hem de diyabet grubunda artmıştır.Sonuç: Tip-2 diyabete bağlı olarak ER stres ve otofaji ile ilişkili olan gen ekspresyonlarında artış gözlenmiştir. Pioglitazon uygulamasının ise genel olarak ER stresi artırırken otofajiyi azalttığı tespit edilmiştir. Bulgularımız diyabet koşulunda gerçekleşen PVAD disfonksiyonunun mekanizmasının ve pioglitazonun etkisinin anlaşılmasına katkı sunmaktadır.Bu çalışma TÜBİTAK (Proje No:217S209) tarafından desteklenmiştir. Anahtar Kelimeler: Perivasküler Adipoz Doku, Pioglitazon, Tip-II Diyabet, ER stres, Otofaji