Pötr Simon Pallas'ın Tüm Dillerin ve Lehçelerin Karşılaştırmalı Sözlüğü Üzerine Leksikografik İnceleme

Abstract

Zengin bir sözlük geleneğine sahip olan Rus sözlükbilimi, gelişme tarihi içindeönemli sözlükler ortaya koymuştur. Bu sözlüklerden bir tanesi, XVIII. yüzyılda II. Ekaterina emriyle hazırlanmışTüm Dillerin ve Lehçelerin Karşılaştırmalı SözlüğüRus sözlükbilimde kavram sözlük türünün ilk örneklerindendir. Daha grandüşesken karşılaştırmalı dilbilimine merak salan imparatoriçe, dünyanın tüm dillerinin ortakbir kaynaktan gelmesi fikriyle evrensel sözlüğün hazırlanması için çalışmalar yürütmüştür. II. Ekaterina tarafından hazırlanan kelime listesi bu sözlüğün temelini oluşturmuştur. İmparatoriçenin topladığı bu malzeme daha sonraki çalışmalar için Alman kökenli bilim adamı Pötr Simon Pallas’a verilmiştir. 1787 ve 1789 yıllarındaTüm Dillerin ve Lehçelerin Karşılaştırmalı Sözlüğüiki cilt olarakyayınlanmıştır. (Rus dilbilimde bu sözlük aynı zamandaII. Ekaterina sözlüğüveyaPallas sözlüğüolarak da adlandırılmaktadır). Bu kavram sözlüğünde 285 Rusçasözcük 200 dil ve lehçeye çevrilmiştir. Sözlüğün dikkate değer iki özelliği vardır.Bunlardan bir tanesi, sözlüğün kavram sözlük özelliklerine sahip olması; diğeri ise sözlükte verilen dil ve lehçe düzenidir.