METRO HATTI KONUT FİYATLARINI ARTTIRIR MI?: İSTANBUL M5 ÜSKÜDAR – ÇEKMEKÖY HATTI ÖRNEĞİ

Abstract

Ulaştırma yatırımları için fayda maliyet analizi yapılırken sadece doğrudan kullanıcı faydaları ve yatırımın finansal maliyetleri ve faydaları değil aynı zamanda ekonomik etkilerinin bütünü değerlendirilmektedir. Ulaştırma yatırımları için fayda maliyet analizi yapılırken kullanılan yöntemlerin başında yeni ulaştırma yatırımlarının veya iyileştirmelerinin konut fiyatları üzerindeki etkisi incelenmesi gelmektedir. Bu çalışmada da kamunun ulaştırma yatırımlarından birisi olan metro inşaatlarının konut fiyatları üzerinde yarattığı değer artışı hedonik fiyat denklemi kullanılarak araştırılmıştır. İncelenen metro yatırımı örneği olarak İstanbul Anadolu yakasında Üsküdar ve Çekmeköy arasında faaliyet gösteren M5 metro hattı seçilmiştir. Bu hattın seçilmesinin nedeni hattın etrafında incelenen dönem içerisinde etkileri karmaşıklaştıracak başka büyük ölçekli ulaştırma yatırımı olmamasıdır. Öncelikle beklenen bir konut yatırımının konut fiyatları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Alan yazınına hakim olan ve anaakım mekan seçim teorisinin de temeli olan Alonso- Muth modeli etrafında şekillenen analizde metro hattına yakın olan mahallelerdeki metrekare konut fiyatları inşat öncesi dönem, inşaat dönemi ve hat açıldıktan sonraki dönemde incelenmiştir. Beklenen etkinin incelenmesinin ardından ise yatay kesit bir veri setiyle hat açıldıktan sonra konut fiyatları ve metro istasyonuna ve İstanbul Anadolu yakasının iki önemli merkezi olan Kadıköy ve Üsküdar’a uzaklığın konut fiyatları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Anahtar Sözcükler: Hedonik Fiyatlama, rant, ulaştırma yatırımı, beklenen yatırım etkisi