İshalli Hastalarda Norovirüs Sıklığının ve Farklı Tanı Yöntemlerinin Duyarlılıklarının Belirlenmesi

Abstract

Norovirüs insanlarda kusma ve/veya ishal semptomlarıyla tanımlanan gastroenterit tablosuna neden olan virüslerden biridir. Epidemik gastroenteritlerin en sık etkeni olduğu bilinen norovirüsün sporadik vakalardaki sıklığı da göz ardı edilemeyecek düzeydedir. Norovirüs enfeksiyonlarının tanısında kullanılan enzim immunoassay (EIA) ve immnokromotografi (İKG) gibi antijen tespitine dayalı, kolay uygulanabilen tanı yöntemleri genel olarak yüksek özgüllük oranlarına karşın daha düşük ve koşullara göre değişken duyarlılık oranlarına sahiptir. Bu çalışmada ishalli hastalarda norovirüs ve diğer gastroenterit etkeni virüslerin sıklığının belirlenmesi ve EIA, İKG yöntemlerinin altın standart yöntem olan Revers Transkriptaz Polimeraz Zincir Reaksiyonu (RT-PCR) referans alınarak sporadik vakalarda duyarlılık ve özgüllük oranlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.Bu çalışmaya Ocak-Temmuz 2018 tarihleri arasında bakteriyolojik dışkı kültürü için İ.Ü İTF Mikrobiyoloji Laboratuvarı’na gönderilen ve çalışma kriterlerini karşılayan 184 dışkı örneği dahil edilmiştir. Tüm örnekler RT-PCR için BD MAX Enterik Viral Panel, Kanada), EIA için RIDASCREEN Norovirüs 3rd Generation (C1401), R-BIOPHARM, Almanya), İKG için RIDAQUICK Norovirüs Test (N1402), R-BIOPHARM, Almanya) tanı kitleriyle kullanım talimatlarına uygun şekilde değerlendirilmiştir.İncelenen 184 dışkı örneğinde norovirüs varlığı yönünden EIA yöntemiyle yedi (%3,8), İKG yöntemiyle sekiz (%4,3), gerçek zamanlı RT-PCR yöntemiyle 14 (%7,6) pozitif sonuç elde edilmiştir. Gerçek zamanlı RT-PCR yöntemi referans kabul edilerek EIA yöntemine ait duyarlılık ve özgüllük sırasıyla %50 ve %100 olarak, İKG yöntemine ait duyarlılık ve özgüllük ise sırasıyla %57 ve %100 olarak hesaplanmıştır. Koenfeksiyonlar da dahil olmak üzere rotavirüs, sapovirüs, astrovirüs, ve adenovirüs için pozitiflik sayı ve yüzdeleri sırasıyla 30 (%16,3), 5 (%2,7), 2 (%1), 1 (%0,5)’dir.Bu çalışmada norovirüsün tek başına veya diğer viral etkenlerle birlikte ishalli hastalarda sık tespit edilen bir etken olduğu, yaş grubu ve cinsiyetler arasında sıklık açısından fark olmadığı tespit edilmiştir. Ülkemizde rutin olarak araştırılmayan bu etkenin varlığı ishal ve/veya kusmanın görüldüğü hastalar değerlendirilirken göz önünde bulundurulmalıdır. Norovirüs tanısında EIA ve İKG gibi yöntemlerin kolayuygulanabilir, yüksek özgüllüğe sahip ancak sporadik vakalarda duyarlılıklarının sınırlı yöntemler olduğu görülmektedir. Norovirüsün gerçek sıklığının tespiti ve yüksek duyarlılık oranlarının tanıda ancak RT-PCR’ın tercih edilmesiyle sağlanabileceği düşünülmektedir. Laboratuvarların norovirüs tanısında kullanacağı yöntemi, vakaların ve tanı yöntemlerinin özelliklerine göre seçmeleri yararlı olacaktır.