POLİS MEŞRU SAVUNMA HALİ DIŞINDA SİLAH KULLANABİLİR Mİ? FRANSIZ ÖRNEĞİ İLE MUKAYESELİ BİR İNCELEME

Abstract

Kolluk kuvvetleri vazifeleri gereği silah kullanma yetkisi ile donatılmışlardır. Kolluğun bedene yönelik silahı kullanması, yaşam hakkı ve vücut dokunulmazlığı ile çatışmaktadır. En değerli haklarla çatışan bu yetkinin sınırlarının çok iyi belirlenmesi gerekmektedir. Kolluk bu yetkiyi şüpheye yer bırakmayacak kriterler ve talimatlar çerçevesinde kullanmalıdır. Türkiye’de 2014 yılında gerçekleşen olaylar, Fransa’da 2015 ve 2016 yıllarında gerçekleşen terör saldırıları kolluğun bu yetkisinin yeniden tartışmaya açılmasına sebep olmuştur. Kolluk kendisine verilen, kamu düzenini koruma görevi çerçevesinde silah kullanma yetkisi ile donatılmıştır. Bu yetki kanunun hükmünü yerine getirme ile alakalıdır. Yine bununla bağlantılı şekilde kolluk, yürüttüğü önleyici faaliyetler bağlamında gerçekleşecek saldırıları engellemekle yükümlüdür. Bu da meşru savunma ile alakalıdır. Kanunun hükmünü yerine getirme, meşru savunmadan daha geniş bir konsepti ifade eder. Fransız yasa koyucusu, son yıllarda gerçekleşen saldırılar karşısında özellikle ulusal polisin yetkilerinin yetersiz olduğu düşüncesiyle silah kullanma yetkisini farklı bir çerçevede ele almıştır. Meşru savunmanın mevcudiyet şartının daha geniş bir bakış açısıyla ele alınmasından, yeni çerçevenin meşru savunmadan daha geniş bir konsept ortaya koyduğu sonucu çıkarılabilir. Meşru savunmanın gereklilik ve orantılılık şartının çok daha sıkılaştırılmasından da meşru savunma konseptinin terk edilmediği sonucuna varılabilir. Bu çalışmada kolluğun silah kullanmasına ilişkin yeni Fransız çerçeve yasasının kolluğa özgü nasıl bir meşru savunma konsepti ihdas ettiğini Türk hukukundaki durumu da ele alarak değerlendireceğiz.