Taşocaklarında Üç Boyutlu Tasarım ve Üretim Kalitesinin Kontrolü

Abstract

Günümüzde özellikle çimento hammadde üretimi yapan taşocaklarında giderek artan kalite gereksinimleri, enerji fiyatları ve çevre kısıtlamaları nedeniyle üretim öncesinde ve üretim sırasında optimizasyon çalışmalarının yapılması kaçınılmaz olmuştur. Bilgisayar teknolojisinin gelişimiyle işletilen hammaddede kalite değişim aralığını üç boyutlu(3D) olarak belirleyebilen interpolasyon tekniklerini kullanan bilgisayar destekli planlama ve tasarım uygulamaları sayesinde ocaktaki işlemlerin yapılması sırasında ön bir kontrol mümkün hale gelmiştir.

Bu çalışmada, öncelikle İstanbul’da bulunan çimento hammaddesi üretimi yapan bir taşocağına ait veriler kullanılarak çimento hammadde üretim kalitesini doğrudan etkileyen kimyasal komponentlerin (% SiO2, % CaO, % Al2O3, % Fe2O3 ve % MgO) ve kalite kontrol parametrelerin dağılımı ((Kireç doygunluk Faktörü (LSF), Silikat Modülü (SM), Alüminyum Modülü (AM)) klasik jeoistatistiksel yöntem (Kriging) ile değerlendirilmiştir. Bu bilgiler ışığında ocak tasarımı için en uygun yer seçimi yapılmıştır. Basamak yüksekliği, eğim ve genişlik verileri kullanılarak üretim sonrası ocağın alacağı üç boyutlu şekil ve kaldırılması gerekli dekapaj miktarları ve ocaktan çıkarılacak hammaddenin kalitesi belirlenmiştir.