Gîlân'da Son Zeydî Yönetim (Âl-i Kârkiyâ)

Abstract

Âl-i Kârkiyâ (760-998/1359-1590) Hazar denizinin güney-batısındaki Gîlân’ın Biyepîş bölgesinde (Lâhîcân’da) hüküm sürmüştür. Hz. Ali neslinden olan yöneticileri başlangıçta Zeydiyye mezhebine mensuptular. Safevîler’in kurucusu Şah İsmail’i, himaye etmişlerdi. Bazı kaynaklar, Safevîler’in de etkisiyle Âl-i Kârkiyâ yöneticilerinin İsnâaşeriyye’yi benimsediklerini yazmaktadır. Dönemin Osmanlı tarihi kaynaklarında ise, genellikle, onların Sünnî-Şâfiî oldukları kaydedilmektedir. Bu çalışmada, birbiriyle çelişen bu bilgiler, dönemin siyasî gelişmeleri ile birlikte, ele alınıp değerlendirilecektir.