Kırmızı Pelerinli Kent Kitabının İngilizceye Çevirisinin Çeviri Kuramında Toplumsal Cinsiyet ve Yeniden Yazma Ekseninde Bir Değerlendirmesi

Abstract

Bir kadın yazar olarak, Aslı Erdoğan, anlatılarını dünyanın kurulu düzenine karşı dirençle ayakta kalma isteğiyle kurgular. Kırmızı Pelerinli Kent’te ana izleği oluşturan kent imgesi, Rio şehrinde vücut bulur. Kitabın başkahramanı Özgür, zıtlıkların ortasında çareyi bir ‘kırmızı pelerinli kent’ kitabı yazmakta bulmuştur. Metnin kadın çevirmeni Amy Marie Spangler metni toplumsal cinsiyet eşitliği temelli bir çeviri yaklaşımıyla yeniden yazma girişimi olarak ele alır. Bu çalışma içerisinde, Aslı Erdoğan’ın Kırmızı Pelerinli Kent kitabının çevirisi The City in Crimson Cloak kitabı, metnin Amerikalı çevirmeni Amy Marie Spangler’ın Rio de Janeiro’da geçen Türkçe bir öyküyü çevirme motivasyonu çerçevesinde çözümlenmiştir. Çalışmanın amacı hem çevirmenin hem de yazarın kişiliklerinden izler taşıyan çeviri metindeki kültüre bağlı ve toplumsal cinsiyet temalı çeviri kararlarının izini sürmektir. Çalışmanın ilk bölümünde, Aslı Erdoğan’ın üslubu ve kitaplarında kullandığı temalar okur bakış açısı üzerinden ele alınmıştır. İkinci kısımda, kaynak metin Kırmızı Pelerinli Kent kitabındaki kültürel öğeler üzerinden öykünün ana hattı çizilmiş; üçüncü kısımda, çevirmenin aldığı kararlar, önceki bölümde bahsedilen kültürel öğeler de göz önünde tutularak, kültürel çeviri kuramında toplumsal cinsiyet ve yeniden yazma kavramları ışığında değerlendirilmiştir. Yapılan incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda, çevirmenin kültürel sınırları yansıtma, dilsel gelenekleri birleştirme ve çevirinin uzamını genişletme girişimleriyle metnin çeviri versiyonunun kültürel anlamda bir melez metine dönüştüğü fark edilmiştir.

Anahtar sözcükler: Toplumsal Cinsiyet, Edebiyat Çevirisi, Cinsiyete Dayalı Çeviri, Yeniden Yazma, Kültürel Çeviri Kuramı