Kuzey Anadolu Fay Zonu ve 17 Ağustos 1999 Depreminin İzmit Körfezi ve Marmara Çıkışı genç çökelleri üzerindeki etkileri

Abstract

17 Ağustos 1999 tarihinde Marmara Bölgesinde geniş bir alanı etkileyen ve aletsel büyüklüğü 7.4 olan Gölcük depremi ile İzmit Körfezi içinde aktive olan faylar, İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsüne ait R/V Arar araştırma gemisindeki yüksek ayrımlı dijital sığ sismik sistem (1.25 kJ sparker) ile araştırılmıştır. Sistemin çözünürlüğü 1-2 metre mertebesinde olup, belli kesimlerde 500 metreden daha fazla penetrasyon sağlanmıştır. Sahadaki tektonik çizgisellik ve genç çökellerin durumu önceki çalışmalarımızdan çok iyi bilindiğinden, deprem sonrası yapılan bu çalışma bilinçli olarak belli alanlara yönlendirilmiştir. İzmit basenindeki Başiskele mevkiinde ve Topçular koyu içinde yeni oluştuğu anlaşılan ve metan gazı çıkışı veren kırıklara rastlanmıştır. Daha sonra bu noktalara gidilerek gaz çıkışları deniz üzerinde gözlenmiştir. Ayrıca Tuzla ve Prens adaları civarında yapılan araştırmalarda Çınarcık çukurunun kuzey sınır fayının kuzeyinde doğrultu ve normal bileşenleri olan bir fayın mevcudiyeti gözlenmiştir. Armutlu yarımadasının kuzey sınırını oluşturan ve son depremde işlediği sanılan Armutlu fayının deniz içindeki devamı belirlenmiştir. Bu çalışmada toplanan sismik verilerin yorumu, önceki çalışmalarımızdan (İzmit, Gemlik, Erdek ve Bandırma körfezleri, Marmara Adaları, Hoşköy-Gaziköy, Saros Körfezi, Silivri-Ahırkapı, İstanbul ve Çanakkale Boğazları) belirlediğimiz Kuzey Anadolu Fay Zonunun Marmara Denizi içindeki uzantısı hakkındaki modeli desteklemektedir.