Fahreddin er-Râzî’nin Nihâyetü’l-Îcâz Adlı Eserinde Abdülkahir el-Cürcânî’ye İtiraz Ettiği Meseleler

Abstract

Özet

Klâsik belâgat kitaplarında Fahreddîn er-Râzî?nin ve belâgat alanında Abdülkahir el-Cürcânî?nin kitaplarını esas alarak meydana getirdiği eseri Nihâyetü?l-îcâz?ın adlarına neredeyse hiç rastlanmamaktadır. Bu durum akla çeGitli sorular getirmektedir: Acaba Râzî?nin belâgat alanında kayda değer hiçbir görüGü yok mudur? Veya onun kendine mahsus birtakım görüGleri vardır da sonraki belâgatçiler tarafından mı dikkate alınmamıGtır? vs. Makalede bu gibi sorulara cevap verebilmek için Râzî?nin Nihâyetü?l-îcâz?da Abdülkahir el-Cürcânî?ye itirazda bulunduğu meseleler tespit edilerek kısaca anlatılmıG, ardından sonraki belâgatçilerin önde gelenlerinden Sekkâkî, Kazvînî, Teftâzânî ve Seyyid gerîf Cürcânî?nin o konularla ilgili değerlendirmeleri sunulmuGtur. Böylece Râzî?nin, kendine mahsus görüGlerde, sonraki belâgatçiler tarafından, tenkit edilmek sûretiyle bile olsa, dikkate alınıp alınmadığı ortaya konulmaya çalıGılmıGtır.

Anahtar Kelimeler: Abdülkahir el-Cürcânî, Fahreddîn er-Râzî, Sekkâkî, Delâilü?l-i„câz, Esrâru?l-belâğa, Nihâyetü?l-îcâz, Miftâhu?l-ulûm, Belâgat.