BİR EĞİTİM HASTANESİNDE İÇ VE DIŞ ORTAM GÜRÜLTÜ DÜZEYİNİN TESBİTİ

Abstract

BİR EĞİTİM HASTANESİNDE İÇ VE DIŞ ORTAM GÜRÜLTÜ DÜZEYLERİNİN TESPİTİ

Nuray BARIŞ*, Ender ÇETİN**, Burak SELEK*, Vedat TURHAN*, Yaşar BAĞDATLI**

*GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Çevre Yönetim Birimi

**İstanbul Üniversitesi Çevre Yönetim Birimi

Giriş ve Amaç

Gürültü, yaygın olarak, istenmeyen ses veya ses kirliliği anlamıyla kullanılır. Gürültü/ses kirliliği, insan veya hayvan yaşamını olumsuz etkileyen, dengesini bozan her türlü insan, hayvan ya da makine kaynaklı ses oluşumudur. Gürültü, insanlar veya elektronik cihazlar arası iletişimi, gönderilmekte olan iletiyi engelleyerek, iletinin anlamını değiştirerek ve hatta çarpıtarak zorlaştırabilir veya imkânsız hale getirebilir. Gürültü olarak adlandırılan her türlü ses insan sağlığını fizyolojik ve psikolojik olarak etkiler. İstenmeyen bu sesler sinir, saldırganlık, hipertansiyon, yüksek stres, kulak çınlaması ya da kulak uğuldaması, duyma kaybı, uyku bozuklukları, iş veriminin düşmesi, konsantrasyon bozukluğu, hareketlerin yavaşlaması gibi pek çok sonuç doğurabilir. Gürültüye maruz kalma süresi ve gürültünün şiddeti, insana vereceği zararı etkileyeceği bildirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü 1971’ de gürültünün insan iyiliğine karşı ana bir tehdit olarak görülmesi gerektiğini bildirilmiştir.

Bu çalışma bir eğitim hastanesindeki iç ve dış ortam gürültü seviyesini tespit etmek ve düzeltici önleyici faaliyetlerin planlanarak gürültünün insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak planlandı.

Yöntem

Ölçüm 23 Aralık 2013 tarihinde İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği ekipleri ile birlikte gerçekleştirildi. Aynı gün içinde üç ölçüm planlanarak 11:00-12:00, 14:00-16:00, 00:00-02:00 saat aralarında Dahili, 2 nu.lı Dahili, Cerrahi ve Psikiyatri Poliklinikleri, Sosyal Tesisler Önü, 2 Nu’lı Giriş Kapısı Önü, Dahiliye, Kardiyoloji, Onkoloji, Yanık, Psikiyatri, Kalp-Damar, Genel Cerrahi Servislerinde ve Çamaşırhanede yapıldı. Ölçümler Testo 816 Gürültü Ölçerle gerçekleştirildi.

Bulgular

Ölçüm sonucunda iç ortam eşdeğer ses yüksekliği seviyesi 50.5 (Psikiyatri Kliniği) - 74.7 (Çamaşırhane) aralığında, dış ortam eşdeğer ses yüksekliği seviyesi ise 61.7-65.4 aralığında tespit edildi. Ölçüm yapılan kliniklerde eşdeğer ses yüksekliği seviyesi 50.5 (Psikiyatri Kliniği) – 65.2 (Kardiyoloji Kliniği) aralığında, polikliniklerde 57.0 (2 nu.lı Dahili Poliklinik)– 65.1 (Cerrahi Poliklinik) aralığında tespit edildi.

Sonuç ve Öneriler

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’ ne göre karayolu çevresel gürültü sınır değerleri gürültüye hassas alanlar (yataklı tedavi kurumları) için gece 55, gündüz 65, iç ortam gürültü seviyesi sınır değerleri sağlık tesis alanlarında günün her saati için 35 olarak belirlenmiş olup, hastane ortamında yapılan ölçümde tespit edilen değerlerin yüksek olduğu saptandı.

Aynı yönetmelik gereği gürültünün kontrolünü sağlamaya yönelik önlemler kaynakta, alıcıda ve çevrede kontrol olarak üç ana başlık altında toplanmıştır. Buna göre öneriler;

Kaynakta kontrol,

Poliklinikler ve hasta odalarında bulunan televizyonların seslerinin kontrollü açılmasını takip etmek. Gürültü yapan makinelere (çamaşır makinesi, çim biçme makinesi…vb.) susturucu takmanın yanı sıra gürültüye neden olan parçaları yenilemek ve periyodik bakım ve yağlamaları zamanında ve düzenli yapmak. Hemşire deskinde yatan hastalara yönelik yapılan bilgisayar işlemlerini oda içine taşımak, çamaşırhane, mutfak ve iş ocakları gibi alanları yatan hasta binasından ayırmak. Binanın içindeki döşeme ve duvarları ses emici özellikteki malzemelerle kaplamak.

Alıcıda kontrol,

Bireysel olarak temiz, rahat ve kulak yapısına uyumlu kulak tıkaçları kullanmak. Çocuk Servisi, Yenidoğan Ünitesi ve Yoğun Bakımlar bölgesinde yapılacak bakım-onarım faaliyetleri öncesi ilgili birim şeflikleriyle koordine edilerek yatan hastaların minimum seviyede gürültüye maruz kalmasını sağlamak. Gürültüye ciddi derecede maruz kalan personel belirlenerek, etkilenme boyutu ve odyometri sonuçlarına göre uzman önerisiyle uygun koruyucuları belirlemek. Yapılan işlemlerin her safhasını kaydetmek.

Çevrede kontrol,

Çalışan Güvenliği Birimi tarafından gürültünün sağlık üzerine olumsuz etkileri ve gürültü kontrolü konularında personeli hizmet-içi eğitimlerle bilgilendirmek. Personel ve hastalar için uyarı levhalarının hazırlanması ve görünür yerlerde bulunmasını sağlamak.

Kaynaklar

Karpuzcu M. Çevre Kirlenmesi ve Kontrolü, Kubbealtı Neşriyatı: 28, 9. Baskı, 2007, İstanbul.

Güler Ç, Çobanoğlu Z. Gürültü, Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No: 19, 1. Baskı, 1994, Ankara.

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, 2002/49/EC, Çevre ve Orman Bakanlığı, 2005, Ankara.

Çetin E, Vehid S, Yurtseven E, Pusene E. Üniversite Hastanesinde Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi. 1. Ulusal Sağlık Kuruluşları Çevre Yönetim Sempozyumu Kitabı, 2012, İstanbul, s: 44-47.

Parlar S. Sağlık Çalışanlarında Göz Ardı Edilen Bir Durum: Sağlıklı Çalışma Ortamı, TAF Prev Med Bull, 7(6): 547-554, 2008.