Mühendislik Eğitiminde Malzeme Biliminin Yeri

Abstract

Özet Mühendislik, bilimin ışığında, ülke ve insanların yararları doğrultusunda, doğal kaynakların en verimli şekilde ürünlere ve sistemlere dönüştürülmesi; üretimin ve kalitenin arttırılmasını sağlayan bir süreç olarak tanımlanabilir. Mühendislik disiplinleri içerisinde yer alan konular çoğu zaman birbirini tamamlayan alanlardan oluşmaktadır. Malzeme Bilimi bu alanlar içerisinde köprü oluşturarak disiplinler arası çalışmaya olanak sağlamaktadır. Bu durum malzeme biliminin, tüm mühendislik disiplinlerinde temel olarak ele alınmasına neden olmaktadır. Malzeme biliminin mevcut disiplinler içinde yeterince ele alınması, mühendislik uygulamalarının başarısı açısından son derece önemlidir. Mühendislik eğitiminde, Malzeme Bilimi dersinin verilmesinde bazı zorluklar vardır. Bunlar genel olarak; faklı disiplinlerde öğrencilerin temel kavramlara yabancı olması, gerekli alt yapının eksik olması, kristal kafes yapıları, atomik yapılar, faz diyagramları vb. gibi konuların anlatımında görsel öğelerin kullanımının eksikliğidir. Mühendislik eğitiminde; eğitim-öğretim faaliyetlerinde dersin konusu ile ilgili gelişen ve değişen teknolojileri ders içeriklerine sürekli ekleyerek, sanayinin de ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde ilgili müfredatın güncellemelerinin yapılması gereklidir. Akreditasyon süreçlerinin tüm üniversitelerin mühendislik fakültelerinde işletilmeye başlanmasının zorunlu hale getirilmesiyle; malzeme bilimi de mühendislik problemlerini tanımlama, modelleme ve çözme yeteneği açısından sürekli değişim içinde olan ve güncellenmesi gereken derslerin başında gelmektedir. Bu çalışma, birçok mühendislik dallarını ele alması açısından bir başlangıç teşkil etmekte olup; İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi’nde bulunan Anabilim Dallarında verilen Malzeme Bilimi dersleri örneklem alınarak her disipline göre detaylı olarak incelenmiş ve mesleki açıdan değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca konuyla ilgili literatür araştırmaları ışığında disiplinler arası kıyaslamalar yapılarak malzeme biliminin, mühendislik ve teknoloji açısından önemi ve gerekliliği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Mühendislik eğitimi, mühendis, malzeme bilimi.